(1943)
powieść A. Kamińskiego wyd. konspiracyjnie pod pseud. J. Górecki, jest opowieścią o codziennym bohaterstwie młodych żołnierzy z harcerskich oddziałów "Szare Szeregi". Autor w czasie wojny pełnił obowiązki szefa Biura Informacji Prasowej Okręgu Warszawskiego AK i redagował wydawany przez to biuro "Biuletyn Informacyjny", znawstwo środowiska harcerskiego pozwoliło mu na wiarygodne przedstawienie ludzi i zdarzeń. Gł. bohaterowie powieści Zośka, Rudy i Janek mieli swoje rzeczywiste pierwowzory w zaangażowanych w wojenne walki harcerzach (T. Zawadzki, A. Dawidowski, J. Bytnar), podobnie do najbardziej znanych w historii należy opisana akcja pod Arsenałem. Ideały młodych ludzi - braterstwo i służba ojczyźnie - stały się świętą zasadą wszystkich młodych powstańców, tworzyły rodzaj legendy "Szarych Szeregów". Tytuł powieści nawiązuje do wezwania romant. poety określającego powinności wobec ojczyzny w Testamencie moim.
- szaniec, zdobycie szańca, schronić...
- łysy, masz głowę jak kamienie na szaniec, ‘złośliwy komentarz...
- Kamiński Aleksander, (1903-78)