Reklama

Kurek Jalu, właśc. Franciszek K.

(1904-83)

poeta, prozaik, tłumacz, publicysta, krytyk lit. Studiował polonistykę i romanistykę na UJ i w Neapolu. We Włoszech zetknął się z twórczością futurystów - przesyłał do kraju entuzjastyczne artykuły o nich. Od 1923 r. współpracował z działem lit. i filmu w "Głosie Narodu". Należał do awangardy krakowskiej (współpracował ze "Zwrotnicą" w l. 1926-27). W l. 1931-33 wydawał awangardowe pismo "Linia". W "Ilustrowanym Kurierze Codziennym" zamieszczał stałe felietony. Zrealizował krótkometrażowy film eksperymentalny OR (Obliczenia rytmiczne). W czasie wojny ukrywał się. W 1945 r. wrócił do Krakowa, pracował w agencji dziennikarskiej "Polpress". W 1947 r. porzucił dziennikarstwo - zajął się wyłącznie pisarstwem (nadal prowadził codzienny felieton w rozgłośni Polskiego Radia). Debiutował jako 17-latek przekładami łac. ód M. K. Sarbiewskiego. Jako poeta ukształtował się w kręgu wpływów T. Peipera. W debiutanckim t. Upały (1925) odwoływał się do różnych poetyk awangardowych. Następne zbiory wierszy to m.in. poświęcone matce Drzewo boleści (1938), Eksplodują ogrody (1964), Ludowa lutnia (1975), Wiersze awangardowe (1977). Twórczość epicką rozpoczął dwiema powieściami eksperymentalnymi: Kim był Andrzej Panik? (1926) i SOS (1927). Rozgłos przyniosła mu Grypa szaleje w Naprawie (1934) - jedna z najlepszych książek o wsi w 20-leciu międzywojennym, K. otrzymał za nią w 1935 r. Nagrodę Młodych PAL. Powieść ukazuje podhalańską wieś oglądaną oczyma przybyłych z Krakowa absolwentów uczelni. Składa się z luźno powiązanych epizodów, tworzących panoramiczny obraz kilku sąsiadujących miejscowości (zwł. ukazuje nędzę i zacofanie chłopów). Rytm życiu ludzi nadaje przyroda - gwałtowna i intensywnie odczuwana. W narracji częsta zasada symultaniczności, styl zmetamorfizowany. Do tematyki wiejskiej K. wracał kilkakrotnie, m.in. w powieściach Janosik (1945-48) i Pod przełęczą (1968). Podhalu poświęcił Księgę Tatr (1955) - monografię łączącą fikcję z materiałami dokumentalnymi, oraz opowieści Świnia skała (1970) i poemat Wysoka Gierlachowska (1970). Eseje lit. zebrał w Zmierzchu natchnienia (1976) i Godzinie X. Rzeczy o umieraniu (1978), felietony w Jak karmić motyle (1977). Otrzymał nagrodę m. Krakowa i nagrodę ministra kultury i sztuki I stopnia (1977).

Reklama

Podobne hasła:

  • KUREK, Jalu, właśc. Franciszek...
  • KUREK, Franciszek

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama