zjawisko w lit. i obyczajowości sfer artystycznych przełomu XIX i XX w. objawiające się szczególnym zainteresowaniem wsią i jej mieszkańcami. Zauroczenie malowniczością wsi, zwyczajami i strojami stworzyło uzasadnienie wypraw poza miasto w poszukiwaniu naturalnego ukojenia, doprowadziło do małżeństw inteligencko-chłopskich, skutkowało też zupełnie nowym przedstawianiem tematu wsi w lit., np. Chłopi W. Reymonta czy Wesele S. Wyspiańskiego.
- ludomania, chłopomania, zjawisko wlit. iobyczajowości...