(2. poł. XV w.)
jedyny zachowany w całości utwór satyr. po polsku. Zapisany w 1483 r. Tytuł nadany przez XIX-wiecznego wydawcę. Początkowe wersy mówią o kmieciach jako zbiorowości, następne - o jednym, czyniąc go nosicielem charakterystycznych cech chłopów. Kmieć - z pozoru prostak - wykazuje dużo sprytu w oszukiwaniu pana (jest "chytry"). Taki sposób przedstawiania chłopa powtarza się w publicystyce i lit. szlacheckiej następnych wieków. Anonimowy autor (zapewne szlachcic) dobrze zna realia pol. wsi. Posługuje się barwnym, zbliżonym do potocznego językiem (głównie leksyką).