(1895-1976)
poeta, prozaik, publicysta i satyryk. Współtwórca grupy poet. Skamander, współzałożyciel kabaretu lit. "Pod Pikadorem", recenzent teatr. "Wiadomości Literackich" (1924-39), publicysta "Cyrulika Warszawskiego", autor cyklu felietonów Kronika tygodniowa (od 1927). Lata II wojny światowej spędził w Paryżu i Londynie, gdzie redagował pismo "Nowa Polska" (1942-46). Kierownik sekcji literatury UNESCO (1946-48), dyrektor Instytutu Kultury Polskiej w Londynie, od 1951 w Warszawie, od 1971 stały współpracownik "Tygodnika Powszechnego". Prezentował wierność humanistycznym wartościom, bezkompromisowość i odwagę intelektualną, swoim autorytetem moralnym poparł m.in. list w sprawie Dziadów A. Mickiewicza (1968). Debiutował zbiorem Sonety (1918), wczesna liryka S. pozostaje pod wpływem klasycyzmu i parnasizmu: Harmonia (1919) i Czarna wiosna (1919). Późniejsze wiersze nawiązują do poezji romant., zwł. w zbiorach Godzina poezji (1923), Droga na Wschód (1924), Z dalekiej podróży (1926), a także do głoszonej przez skamandrytów "poezji codzienności" w t. Okno bez krat (1935), Alarm (Londyn 1940). Twórczość wojenną charakteryzuje nostalgia, hołd składany słowami wiersza ofiarom terroru hitlerowskiego i marzenia o sprawiedliwym świecie: Popiół i wiatr, 1942; Wiek klęski, 1945. Późniejsze wydania to m.in. Nowe wiersze (1959), Rozmowa z gwiazdą (1961), 138 wierszy (1973). Publicystykę S. cechuje talent polemiczny, humor i dowcip graniczący z szyderstwem. W felietonach występował przeciw nietolerancji, ksenofobii i klerykalizmowi. Felietony i recenzje ukazały się w tomach m.in. Moja podróż do Rosji (1932), Heretyk na ambonie (1934), Kroniki tygodniowe (1956), Artykuły pierwszej potrzeby (1959), Gwałt na Melpomenie (1959), Załatwione odmownie (1964). Dorobek sceniczny to dramat wierszem Wieża Babel (1927) i komedie Murzyn warszawski (1928) i Rodzina (1933). Powieści wyrosłe z tradycji prozy fantastycznonaukowej H. G. Wellsa to katastroficzna wizja zagłady świata opisana w pozycjach: Torpeda czasu (1924) i Dwa końce świata (1937). S. jest też autorem lir.-satyr. opowiadań Jawa i mrzonka (1966), tekstów słynnych szopek polit., także kalamburów i parodii w wyborze (wraz z J. Tuwimem) W oparach absurdu (1958). Wspomnienia warszawskie i Alfabet wspomnień (1975) to pełne humoru i sentymentu pozycje opisujące korzenie rodzinne i lit. na tle panoramy dawnej Warszawy.
- Słonimski Antoni, pseud. Pro-rok, (1895-1976)