(1702-74)
historyk, bibliograf, edytor, poeta, tłumacz i mecenas nauki, biskup. Zesłany do Kaługi jako 1 z opozycyjnych senatorów, wrócił do kraju po 6 latach (1773). Autor tłumaczeń lit. franc. i łac., zasady przekładu lit. sformułował w rozprawie Specimen historiae Polonae criticae (1733). Twórca fraszek, utworów dram., wierszy okolicznościowych, dewocyjnych. Wraz z bratem Andrzejem Stanisławem (1695-1758) był fundatorem Biblioteki Załuskich: gromadzone całe życie rękopisy i druki utworzyły podstawę powołanej do życia biblioteki, ważnego ośrodka prac lit. i nauk. Program rozwoju kultury humanist. doby oświecenia w Polsce zawarł w rozprawie Programma litterarium ad bibliophilos... (1732) i realizował go jako autor prac bibliograficznych. Najważniejsze z nich: niezachowany rękopis Bibliotheca Polona magna universalis (t. 1-10, 1742-73), Bibliotheca poetarum Polonorum (1754), Zebranie rytmów przez wierszopisów żyjących lub naszego wieku zeszłych (t. 1-5, 1752-56). Autor dzieł encyklopedycznych, m.in. Cała Polska za złoty... wyd. jako Polska w obszernych wiadomościach... (1768), której rękopis znajduje się w zbiorach Biblioteki Narodowej.
- ZAŁUSKI, Roman (ur. 1936)
- Załuski Józef Andrzej, (1702-74)
- ZAŁUSKI, Józef Andrzej (1702-74)...