(1951)
esej Cz. Miłosza, próba pokazania na przykładzie 4 pisarzy, ukrytych pod czytelnymi kryptonimami: Alfa ( J. Andrzejewski), Beta ( T. Borowski), Gamma ( J. Putrament) i Delta ( K. I. Gałczyński), mechanizmów skłaniających wielu twórców do wyrzeczenia się prawdy i służenia piórem ideologii marksistowskiej. Autor mówi o strachu (zaczyna od okupacyjnych losów artystów), Mickiewiczowskim motywie "łudzenia despoty", o zachowaniach obronnych: ukrywaniu własnych poglądów i mówieniu językiem propagandy lub przyjęciu Nowej Wiary i odwróceniu się od rzeczywistości. W rozdziale Ketman przypomina podobne praktyki w starożytnej Persji. Z. u. był pierwszą w lit. pol. analizą działania systemu stalinowskiego i postaw pisarzy w czasach zniewolenia.
- Alfa, kryptonim, pod którym...
- WALICKI, Andrzej (ur. 1930)
- Dziennik pisany nocą, (druk. od 1971)