ATOM

najmniejsza część pierwiastka zachowująca jego właściwości chem.; układ złożony z dodatnio naładowanego jądra i otaczających go elektronów; jądro atomowe składa się z protonów i neutronów (z wyjątkiem atomu wodoru, którego jądrem jest jeden proton) związanych siłami jądrowymi; budowę atomu opisuje się za pomocą liczby atomowej Z oraz liczby masowej A; liczba atomowa jest równa liczbie protonów w jądrze (ładunek jądra), a zarazem liczbie elektronów otaczających jądro; liczba atomowa wskazuje miejsce pierwiastka w układzie okresowym; liczba masowa jest sumą liczby protonów i neutronów w jądrze; atomy tego samego pierwiastka mają taką samą liczbę atomową, mogą się natomiast różnić liczbą masową ze względu na różną liczbę neutronów w jądrze; atomy mające tę samą liczbę atomową, lecz różną liczbę masową są izotopami; średnice atomów są rzędu 10^-10m, średnice jąder rzędu 10^-14m; jednostką masy atomu jest 1/12 masy atomu izotopu węgla 12C; masa atomu jest niemal całkowicie skupiona w jądrze, ponieważ elektron jest około 1800 razy lżejszy niż proton lub neutron; stan elektronów w atomie opisuje się za pomocą czterech liczb kwantowych: głównej - n, orbitalnej - l, magnetycznej - m i spinowej - s; główna liczba kwantowa określa powłokę elektronową i może przybierać wartości dodatnich liczb całkowitych (n = 1, 2, 3...); powłoki oznaczono literami od K do Q; orbitalna (dodatkowa) liczba kwantowa l przyjmuje wartości od O do (n-1) i dzieli powłoki na podpowłoki, które oznacza się literami: s, p, d, f; magnetyczna liczba kwantowa przyjmuje wartości liczb całkowitych - l<0ms przyjmuje wartość - S; za pomocą trzech liczb kwantowych (n, l, m) opisuje się orbitale atomowe, czyli gęstości prawdopodobieństwa znalezienia elektronu w danym punkcie przestrzeni; każdemu orbitalowi mogą odpowiadać dwa elektrony o przeciwnych spinach (para elektronowa) lub jeden elektron (elektron nie sparowany) opisane czterema liczbami kwantowymi n, l, m, ms; atomy cięższych pierwiastków (np. transuranowców zawierających powyżej 92 protonów w jądrze) są na ogół nietrwałe, w naturze nie występują i otrzymuje się je za pomocą reakcji jądrowych.