jedno z gł. paliw świata; mieszanina lekkich węglowodorów, gł. metanu, z domieszkami siarkowodoru, dwutlenku węgla, azotu, wodoru, helowców; rozróżnia się g.z. suchy (ok. 95% metanu) i mokry (ok. 80% metanu); występuje zwykle towarzysząc złożom ropy naftowej, czasem w złożach niezależnych; gł. złoża g.z. w Polsce zlokalizowane są w Karpatach i na Niżu Polskim; w latach 90. odkryto złoża g.z. w Dębnie, Kościanie, Zielinie (przygotowywane do eksploatacji lub już eksploatowane) oraz najw. w rejonie Tucholi (odkrycia dokonała pol. filia amer. koncernu Apache); stosowany do celów opałowych, jako surowiec do produkcji gazu syntezowego, paliw silnikowych, sadzy; zasoby Ziemi oblicza się na 138 095 mld3, z czego w ostatnich 120 latach wydobyto i zużyto 1/3; przy utrzymaniu światowego wydobycia na poziomie 1992 (2152, 7 mld m3) zasoby g.z. wystarczą na 65 lat; 40% znanych światowych rezerw g.z. znajduje się w krajach b. ZSRR (54 967 mld m3); ok. 31% na Bliskim Wschodzie; zasoby Polski 158 mld m3; do 1982 największym producentem g.z. były St. Zjedn.; obecnie wyprzedzają je kraje b. ZSRR (m.in. z Rosji pochodzi 31% gazu spalanego w Niemczech, 30% we Francji, 27% we Włoszech); roczne wydobycie gazu w Rosji wynosi ok. 530 mld m3, zaś GAZPROM to najw. na świecie firma gazownicza, kontrolująca ok. 20% światowego wydobycia i 88% gazu pozyskiwanego przez Rosję; udział g.z. w światowym zaopatrzeniu energetycznym wynosił w 1993 ok. 23, 7% ze stałą tendencją wzrostową. Polska zużywa ok. 12 mld m3 gazu rocznie, z czego ponad 7 mld importuje z Rosji, 0,5 mld z Niemiec, 4 mld pochodzą ze źródeł własnych na Podkarpaciu; magazynowany jako rezerwa operacyjna w specjalnych zbiornikach, sytuowanych przeważnie w wyeksploatowanych wcześniej naturalnych złożach gazu, węgla, soli itp. (w Polsce w msc. Wierzchowice, Mogilno, Nowa Ruda, Husów, Swarzów).
- gaz ziemny, mieszanina lekkich węglowodorów,...
- gaz ziemny, gaz palny występujący...
- gaz płynny, mieszanina węglowodorów...