ruch polityczno-religijny we Francji, zapoczątkowany w XIII w. na Sorbonie, dążący do ograniczenia wpływów i uprawnień papieskich na rzecz państwa; głosił wyższość władzy świeckiej na duchowną; rozwinął się szczególnie po Soborach w Konstancji (1414) i Bazylei (1431); 1516 na mocy konkordatu królowie francuscy uzyskali prawo obsadzania biskupstw oraz wyższych stanowisk kościelnych; 1682, pod naciskiem Ludwika XIV, uchwalono tzw. Artykuły Gallikańskie, głoszące m.in. niezależność królów franc. od papieża, wyższość soboru nad papieżem, zależność jego władzy od prawa kościelnego i zależność jego nieomylności od zgody całego Kościoła; g. znalazł poparcie jansenistów, a następnie części przywódców rewolucji franc. 1789; do zasad g. nawiązywał Napoleon I w ogłoszonych Artykułach Organicznych, pogłębiających rozdział kościoła od państwa; formalne przeprowadzenie tego rozdziału we Francji w 1905 pomniejszyło znaczenie doktryny.
GALLIKALIZM
Nauki społeczne i humanistyka