ród magnatów litewskich; wywodzili się od Gasztołda, starosty Wielony, który poległ 1364 broniąc jej przed Krzyżakami; GASZTOŁD Jan (?-1458) - jeden z przywódców szlachty litewskiej, od 1426 marszałek nadworny ks. Witolda, po jego śmierci - Świdrygiełły; brał udział w podpisaniu unii grodzieńskiej 1432 i unii trockiej 1433; w 1440 na czele stronnictwa, które dokonało elekcji Kazimierza Jagiellończyka na W. Księcia Litewskiego; przeciwnik Z. Oleśnickiego, zwolennik odłączenia Litwy od Polski; po objęciu tronu pol. przez Kazimierza Jagiellończyka w opozycji; GASZTOŁD Olbracht (?-1539) - wojewoda wileński i kanclerz wielki litewski od 1522; w 1507 bronił Smoleńska przed wojskami moskiewskimi; posądzany o udział w spisku M. Glińskiego, uniewinniony przez sejm brzeski; 1522 przeprowadził na sejmie wileńskim ogłoszenie Zygmunta Augusta następcą tronu litewskiego; 1529 otrzymał od papieża Klemensa VII tytuł hrabiowski dla rodu Gasztołdów; potwierdzony 1530 przez ces. Karola V; protektor artystów; ród G. wygasł 1542 na STANISŁAWIE, wojewodzie trockim, pierwszym mężu Barbary Radziwiłłówny.
GASZTOŁDOWIE
Nauki społeczne i humanistyka