Główny bohater powieści Stefana Żeromskiego "Syzyfowe prace".
Syn ubożejącego szlachcica z Gawronek - jego ojciec brał udział w insurekcji styczniowej i wskutek popowstaniowych represji stracił sporą część majątku. Marcin to chłopiec umiłowany i rozpieszczany przez rodziców, wrażliwy, nieco egzaltowany, chwilami przekorny, niesamodzielny. Jest mocno przywiązany do matki, która wcześnie umiera.
W okresie gimnazjalnym ulega początkowo wpływom rusyfikacji, stając się ulubieńcem inspektora Zabielskiego. Borowicz chłonie wówczas bezkrytycznie rosyjską literaturę, zaczytuje się w pismach szkalujących dzieje Polski, odwiedza mieszkanie klerykowskiego inspektora i amatorski teatr rosyjski.
Antypatriotyczna postawa młodzieńca wywołuje wśród jego szkolnych kolegów oburzenie, Marcin spotyka się z bojkotem towarzyskim. Przełomowym momentem staje się dla Borowicza lekcja języka polskiego, podczas której Bernard Zygier recytuje Redutę Ordona. Deklamacja zakazanego wówczas utworu rozbudza w Marcinie poczucie polskości, narodowej godności, rodzi nienawiść do zaborcy oraz rosyjskiej szkoły.
Nawrócony na polskość młodzieniec rzuca się w wir działalności patriotycznej i samokształceniowej. Wraz z kolegami potajemnie studiuje prawdziwą historię Polski, czyta dzieła wielkich romantyków (głównie Mickiewicza).
W ostatniej klasie gimnazjum Borowicz przeżywa swoją pierwszą miłość. Obiektem jego uczuć jest Anna Stogowska, zwana Birutą. Młodzieniec adoruje ją rozmarzonym wzrokiem podczas spotkań w klerykowskim parku. Zakochani ani razu nie zamieniają ze sobą nawet jednego słowa. Po wakacjach, tuż przed wyjazdem na studia do Warszawy, Borowicz nie zastaje Anny w Klerykowie. Dziewczyna wyjechała wraz z ojcem w głąb Rosji.