Postać historyczna, bohaterka wielu utworów literackich.
Nieślubna córka króla Kastylii i damy jego dworu, przebywała na dworze portugalskim jako dwórka królowej Konstancji, gdzie została kochanką Infanta Dom Pedra i matką jego kilkorga dzieci. W 1355 została ścięta z rozkazu jego ojca, króla Portugalii Alfonsa, który obawiał się wzrostu wpływów hiszpańskich w kraju. Pedro po wstąpieniu na tron (jako Pedro I) przysiągł, że w 1354 wziął z nią potajemnie ślub. Doprowadził do ekshumacji i uroczystej koronacji jej szkieletu a następnie ponownego pogrzebu.
Trumnę Ines nieśli dworzanie pośród ciągnącego się dziesiątkami kilometrów z Coimbry do Alcobaca szpaleru ludzi trzymających zapalone świece. Grobowiec Ines w katedrze w Acobaca jest do dziś jedną z największych atrakcji turystycznych Portugalii. Fakt, że pomimo funeralnych dziwactw Pedro należał do władców cieszących się popularnością wśród ludu (zyskał sobie przydomek O Justiceiro - Sprawiedliwy) spowodował, że już bardzo wcześnie zaczęły powstawać romanse o historii tej tragicznej miłości. Literackiej kodyfikacji ten królewski romans doczekał się w narodowym portugalskim eposie Luzytanie (w pieśni III) Luisa Camoesa.
Początek tej opowieści:
Rzeczy się smutne i pamiętne stały
(nigdy nie zgłuszy ich grobowa płyta)
z biedną i słabą, nędzną białogłową,
która po śmierci została królową. (przekład I. Kania)
są w Portugalii powszechnie znane. Po dzieje tej miłości często sięgali portugalscy dramaturdzy ( najbardziej znany jest dramat Antonia Ferreira La Castro, ok. 1550) i poeci (Garcia de Resende: Strofy na śmierć Ines de Castro).