Jeden z bohaterów powieści Marcela Prousta W poszukiwaniu straconego czasu.
Inspiracją do kreacji tego bohatera była osoba hrabiego Roberta de Montesquion- Ferensaca, zakochanego w sobie salonowca, dekadenta i homoseksualisty, znajomego pisarza z czasów młodości. W powieści de Charlus, brat księcia de Guermantes, potomek rodu o olśniewającej genealogii, jest postacią ulegającą całkowitej degeneracji. Marcel poznaje go w posiadłości Swanna jako przyjaciela jego żony Odety de Crécy.
Baron ma wtedy około czterdziestu lat, jest przystojny, sposobem bycia podkreśla swoje arystokratyczne pochodzenie i uchodzi za wyrafinowanego znawcę sztuki. Bliższa znajomość następuje jakiś czas później, kiedy Marcel spędza wakacje w tym samym co baron nadmorskim kurorcie. Jest to zresztą okres całkowitego braku zrozumieniamiędzy bohaterami: młody Marcel nie jest świadomy, że de Charlus jest homoseksualistą i nie rozumie jego zachowania. Tu także widać, że wyniosłe zachowanie arystokraty jest tylko pozą przybraną na użytek "ludzi z towarzystwa".
Wobec kelnerów, chłopców na posyłki, stajennych, o których względy zabiega, de Charlus przymila się i spoufala. Z czasem homoseksualizm barona staje się całkiem czytelny dla otoczenia, jego związki z kochankami (sklepikarz i skrzypek) stawiają go w pozycji człowieka wykorzystywanego, a wreszcie publicznie poniżonego. W końcu de Charlus nie potrafi już w żaden sposób zapanować nad swymi popędami, za pieniądze zdobywa partnerów wśród mężczyzn z marginesu społecznego, szukając ostatecznie zaspokojenia w masochizmie. Ostatnie spotkanie Marcela z baronem (Czas odnaleziony) ukazuje de Charlusa jako starca okaleczonego zarówno fizycznie, jak i psychicznie.
W filmie Miłość Swanna (1984) V. Schlöndorffa jako baron de Charlus wystapił Alan Delon, w Czasie odnalezionym R. Ruiza rolę tę zagrał John Malkovich.