Główny bohater powieści Leona Kruczkowskiego Kordian i cham.
Powieść oparta jest na pamiętnikach autentycznego Deczyńskiego, ale postać tę poddano wyraźnym uaktualniającym przekształceniom.
Kazimierz, trzydziestoletni nauczyciel, wykształcony w bernardyńskiej szkole chłopski syn, nie może pogodzić się z bezdusznym traktowaniem poddanych przez szlachcica, pana Czartkowskiego. Jego postawa wywołuje odwet dziedzica: Deczyński zostaje pozbawiony funkcji nauczyciela i powołany do wojska.
Jako żołnierz od pierwszej chwili doznaje upokorzeń, jest świadkiem poniżania poborowych przez wywodzących się ze szlachty oficerów. Kiedy wybucha powstanie listopadowe, spotyka na swojej drodze Felusia Czartkowskiego, syna dawnego dziedzica.
Agitowany przez młodego szlachcica do przystąpienia do powstania, odmawia swego udziału, co kończy się brutalnym (śmiertelnym?) ciosem podchorążego. Historyczny Deczyński brał udział w powstaniu i zmarł na emigracji.