Reklama

Dedalus Stefan

Postać pojawiająca się w trzech utworach Jamesa Joyce’a: Stefan Bohater, Portret artysty z czasów młodości, Ulisses.

Dwa pierwsze dzieła ukazują wczesną młodość Dedalusa: Stefan Bohater dwa lata studiów na uniwersytecie, późniejszy Portret artysty cofa się do lat wcześniejszych, by ponownie dojść do okresu studiów i podjęcia decyzji o poświęceniu się twórczości literackiej. Stefan pochodzi ze zubożałej irlandzkiej rodziny z Blackrock. 

Reklama

Jego nieodpowiedzialny acz despotyczny ojciec znalazł sposób na życie w pijaństwie, matka jest fanatyczną katoliczką. Choć chłopiec uczy się świetnie, jego życie pozbawione jest poczucia stabilizacji i spokoju. W końcu ze względów finansowych rodzina przenosi się do Dublina. Tu Stefan uczęszcza do Colegium Belvedere, gdzie ma okazję wykazać się uzdolnieniami artystycznymi. Inicjacja seksualna, której doświadcza z młodą prostytutką, wywołuje w nim w dalszej konsekwencji głęboki kryzys psychiczny (konflikt "magicznego przeżycia" z wizją potępienia). W końcu jednak odzyskuje równowagę dzięki skojarzeniu własnego nazwiska z imieniem mitologicznego Dedala. 

Rozpoczyna studia i mimo nieustannych scysji rodzinnych -z których wiele wynika z braku akceptacji matki dla syna, który odszedł od wiary -postanawia poświęcić się twórczości artystycznej. W Ulisessie spotykamy Stefana 16 czerwca 1904 r. i przez osiemnaście godzin trwania akcji powieści obserwujemy wydarzenia z jego życia, prowadzące do nawiązania znajomości z Leopoldem Bloomem. Dedalus mieszka wraz z dwoma kolegami. Po wspólnym śniadaniu postanawia, że najbliższą noc spędzi poza domem (koledzy trochę go denerwują: mieszkają na jego koszt i próbują wyciągać od niego pieniądze).

 Udaje się do szkoły, w której prowadzi lekcje historii starożytnej, odbiera wynagrodzenie i odbywa rozmowę z dyrektorem, który prosi go o poparcie w redakcji gazety, gdzie chce wydrukować artykuł o pryszczycy. Stefan, młody poeta, ma tam znajomości. Następnie bohater spaceruje nad brzegiem morza, snując rozmaite rozważania. Po godzinie 11 udaje się do redakcji i po raz pierwszy mija się z Bloomem.

 Następnie widzimy Stefana w Bibliotece Narodowej, gdzie z innymi znajomymi dyskutuje o Szekspirze. O godzinie 8 wieczór jest w klinice położniczej u kolegów medyków i ochoczo decyduje się wraz z nimi i poznanym w końcu Bloomem na przesiadkę na burdelowo. W domu publicznym, gdzie zresztą jawi mu się widmo matki straszące ogniem piekielnym, wdaje się w bójkę z pijanym -jak i on sam - żołnierzem Carrem. Wyratowany z opresji przez Blooma udaje się z nim na kawę, mającą obu otrzeźwić, a następnie do jego domu na kakao. Odrzuca jednak dalsze zaprosiny i odchodzi. 

Postać Dedalusa, nosząca w sobie pewne cechy autobiograficzne Joyce’a, jest zarówno jednym z wcieleń artysty samotnego wśród ludzi, obecnej w twórczości tego pisarza (inna to Shen - bohater Finnegans Wake), jak i Telemachem w labiryncie świata, synem bez ojca. W filmie J. Stricka Ulisses (ang. 1967), rolę Stefana zagrał Mauri ce Roëves.

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama