Reklama

​Don Karlos

Don Carlos bohater tytułowy pięcioaktowej tragedii Friedricha Schillera Don Karlos.

Akcja utworu toczy się w XVI-wiecznej Hiszpanii w okresie rządów Filipa II, główne- go przywódcy antyprotestanckiej Europy. Następcą tronu jest jego syn, Don Karlos. Jego matka zmarła wkrótce po urodzeniu syna. W 1559 roku ojciec żeni się ponownie - z bardzo młodą, zaledwie czternastoletnią Elżbietą de Valois, rówieśniczką syna, któremu wcześniej była przeznaczona na żonę. Z pozoru niechętny stosunek infanta do macochy skrywa  gorące  uczucie (w tajemnicy odwzajemniane przez królową), które stopniowo narasta. Filip planuje stłumienie buntu protestanckich mieszkańców Niderlandów przeciwko narzucanemu im katolicyzmowi; Karlos, mimo że sam jest katolikiem, nienawidzi zaślepienia i okrucieństwa ojca. Filip odrzuca propozycję syna, by to właśnie jego wysłał z ekspedycją przeciw buntownikom. 

Reklama

Wodzem wyprawy czyni wrogiego Karlosowi, okrutnego księcia Albę - syna chce mieć przy sobie, w Madrycie, zaczyna bowiem  podejrzewać,  że  związki  syna z królową mają głębsze podłoże. Margrabia Posa jest w dramacie Schillera postacią niezwykle pozytywną: mężny, waleczny, skłonny do poświęceń - nie tyle dla miłości, ile dla ojczyzny. Jawnie przeciwstawia się despotyzmowi króla, nie wierzy, by katolickie ideały można było narzucać mieczem i stosami. O dziwo - ta śmiałość zyskuje mu pewną sympatię Filipa, który zaczyna obdarzać go godnościami. Tymczasem naiwny i zakochany Don Kar- los wikła się w dworskie intrygi. 

Z jednej strony jest namawiany, by wbrew woli ojca pojechał do Belgii i stanął na czele antyhiszpańskiej opozycji, z drugiej - nie chcąc zdradzać miłości do królowej, odrzuca zaloty księżniczki Eboli. Urażona w swej dumie kobieta przysięga zemstę i na nim, i na jego wybrance: królowej. Z drugiej strony dworacy podsuwają Filipowi myśl o tym, że jego córka z Elżbietą może być owocem związku Elżbiety z Karlosem. Widząc, co się święci, przyjaciel Karlosa, margrabia Posa postanawia działać: aresztuje Karlosa i fabrykuje list, który ma być dowodem romansu królowej z nim samym. 

Filip każe zabić Posę w czasie jego odwiedzin u uwięzionego Karlosa, ale wkrótce orientuje się, że padł ofiarą intrygi. Urządza więc pułapkę na syna i królową i aresztuje ich w czasie tajemnej schadzki. Pojmanych - oddaje w ręce inkwizycji jako zdrajców wiary i honoru. Dzieje Don Karlosa przedstawione przez Schillera stały się inspiracją dla G. Verdiego (opera o tym samym tytule została po raz pierwszy wy- stawiona w roku 1867).

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama