Postać z Pana Tadeusza Adama Mickiewicza.
Wierny stary sługa, klucznik Stolnika Horeszki, opiekuje się po jego śmierci zrujnowanym zamkiem. Zaprzysięgły wróg Sopliców, ściga ich - przy każdej okazji - z bronią w ręku (wielkim mieczem, zwanym Scyzorykiem); on też budzi w Hrabim (którego strzeże, jako ostatniego z Horeszków, chociaż po kądzieli) wolę walki o zamek.
W tym celu namawia Hrabiego na porzucenie sprawy sądowej z Sędzią, urządzenie zajazdu na Soplicowo i zagarnięcie siłą wszystkich włości Sopliców. Następnie, po spowodowanej tym zajazdem bitwie z Rosjanami, morduje wziętego do niewoli pułkownika Płuta, gdyż ten najwyraźniej nie chciał dać się przekonać do milczenia.
Przed Gerwazym, leżąc na łożu śmierci, wyjawia swoją tożsamość Ksiądz Robak (Soplica Jacek). Wysłuchawszy opowieści Jacka i doceniwszy jego poświęcenie - Gerwazy godzi się z Soplicami, ciesząc się następnie z zaręczyn Tadeusza i Zosi, bezpośredniej wnuczki Stolnika i faktycznej dziedziczki.