Jeden z bohaterów dramatu Stanisława Wyspiańskiego Wesele.
Inteligent, artysta ożeniony z chłopką, mieszkaniec podkrakowskich Bronowic. W jego chacie odbywa się wesele młodej pary. Pierwowzorem postaci był Włodzimierz Przerwa-Tetmajer (przyrodni brat poety Kazimierza Tetmajera), malarz, literat i działacz ludowy, mąż Anny Mikołajczykówny (siostry Panny Młodej). Gospodarz to klasyczny chłopoman, rzecznik zbliżenia inteligencji i włościan. W wiejskim ludzie widzi on niespożytą siłę i krzepę, wierzy w dziejową misję chłopstwa.
Gospodarz to również apologeta przeszłości Polski, typowy marzyciel myślący postromantycznymi symbolami, żyjący pragnieniem wielkiego narodowego czynu. Podczas wesela ukazuje mu się widmo Wernyhory, stanowiące personifikację jego poglądów. Ukraiński lirnik wręcza Gospodarzowi złoty róg (symbol jedności, siły) i każe wezwać lud do powstania.
Mianuje go także przywódcą insurekcji. Upojony wizją oraz wypitym na weselu alkoholem Gospodarz wręcza złoty róg Jaśkowi. Niedługo po tym zasypia. Nazajutrz z wielkim trudem przypomina sobie zdarzenia weselnej nocy.