Główny bohater powieści Victora Hugo Człowiek śmiechu.
W dzieciństwie został uprowadzony przez porywaczy, którzy zniekształcili mu twarz, aby wyglądała na ciągle uśmiechniętą i zamierzali odsprzedać go jakiemuś cyrkowi lub gabinetowi osobliwości, jednak ścigani przez policję porzucili go na wybrzeżu Anglii. Tam Gwynplaine spotkał osieroconą Deę, ślepą dziewczynkę, z którą wędrował dalej, aż zaopiekował się nimi samotnik Ursus. Wszyscy troje żyli dzięki Gwynplainowi, który pokazywał się na jarmarkach za pieniądze.
Kiedy jednak stał się znany i obudziło się zainteresowanie jego osobą, okazało się, że był w rzeczywistości Fermainem Clancharlie, porwanym za młodu potomkiem świetnego rodu. W wyniku nagłej odmiany losu został oddzielony od Dei i Ursusa, którzy sądzili, że nie żyje, i stał się parem Anglii, bulwersując swoimi rewolucyjnymi poglądami i wyglądem.
W wyniku intensywnych starań udało mu się odszukać Ursusa i Deę, jednak kiedy dziewczyna umarła, człowiek śmiechu odebrał sobie życie, rzucając się w morze.