Reklama

Hauser Kaspar, także Casparus Hauser

Postać historyczna i bohater szeregu utworów literackich, m.in. powieści Jakoba Wassermanna "Kaspar Hauser, czyli Ociężałość serca".

26 maja 1828 r. na ulicach Norymbergii pojawił się nastolatek, nie potrafiący prawie w ogóle mówić i zachowujący się dziecinnie. Jadł tylko chleb i wodę, miewał ataki epileptyczne, cechowała go natomiast dobra pamięć. Kiedy po kilku miesiącach nauczył się mówić, opowiedział, że do momentu pojawienia się w Norymberdze żył w ciemnej celi mając za jedyną zabawkę drewnianego konika. Żywiono go tylko chlebem i wodą, opiekujący się nim mężczyzna był zawsze zamaskowany, to on nauczył go  zdania chcę być żołnierzem jak mój ojciec i pisać słowa "Kaspar Hauser" (uznano więc, że tak się nazywa). 

Reklama

Przy podrzutku znaleziono dwa listy, jeden sugerował, że chłopak urodził się w r. 1812, drugi nakazywał przekazać go pod opiekę pewnego oficera  kawalerii.   Ten  jednak  nie  zajął   się "podrzutkiem", odprowadził go na policję, a ta - nie mając z nim co zrobić - umieściła   chłopca w więzieniu. Po kilku miesiącach Kasparem zaopiekował się prawnik Paul Johann Anselm von Feuerbach. Kaspar rozpoczął naukę pod kierunkiem Fryderyka Baumera i po kilku miesiącach nauczył się mówić i zachowywać w sposób cywilizowany. 

Jego nauczyciel, na podstawie opowiadanych przez Kaspara snów wnioskował, że chłopiec pochodzi z rodziny arystokratycznej - Hauser opowiadał o wspaniałych wnętrzach, przepychu pałacu itp. W 1829 r., zamaskowany napastnik w Norymberdze zranił Kaspara nożem, co nasiliło plotki o książęcym pochodzeniu chłopca. Po kilku latach prawną opiekę nad nim przejął angielski arystokrata, książę Henry Philip Stanhope. Zabrał chłopca do Ansbach i powierzył opiece guwernera Johana Georga Meyera. 14 grudnia 1833 r. 

Kaspar w dworskich ogrodach w Ansbach miał odebrać od tajemniczego wysłannika wiadomość o swoim pochodzeniu. Listu nie otrzymał, natomiast został ugodzony nożem w pierś. Mimo odniesionej rany zdołał wrócić do domu, gdzie zmarł po trzech dniach. Nie wiadomo, kto nastawał na jego życie. Stanhope i Meyer twierdzili, że przyczyną śmierci Kaspara było samobójstwo. Spoczął na miejscowym cmentarzu. Inskrypcja na nagrobku głosi: Tu spoczywa Kaspar Hauser, zagadka  swoich czasów. Narodził się w nieznanych okolicznościach, jego śmierć owiana jest tajemnicą. W Ansbach, w miejscu gdzie został zraniony, wzniesiono pomnik z napisem Hic occultus occulto occisus est (Tutaj nieznany został zabity przez nieznanego). 

Jego pochodzenie, przeszłość do 26 maja 1828 r., jak również okoliczności śmierci to nie jedyne zagadki. Największa z  nich to ta, czy Kaspar był synem Karola Badeńskiego i jego żony Stefanii, jak podejrzewano. Przeprowadzone w 2002 r. ponowne badania DNA potwierdzają tę wersję, jednocześnie podważając wyniki podobnych badań z 1996 r. Niezbadana tajemnica "sieroty Europy" - jak go nazwano - intrygowała  literatów. 

Legendę Kaspara rozpowszechnił Jakob Wassermann swoją powieścią wydaną w 1908 r. (w Polsce ukazała się w 1930). Ponadto pisarze m.in. Paul Verlaine poświęcił mu wiersz Kaspar Hauser śpiewa, Georg Trakl - Pieśń Kaspara Hausera. Intryguje do dziś muzyków (w 1984 r. Grzegorz Ciechowski napisał piosenkę zatytułowaną Kaspar Hauser, zamieszczoną na płycie Obywatel G.C.; Włoch Gerardo Tristano w 2007 r. przygotował operę - musical o Kasparze) czy  twórców  filmowych (w 1974 r. Werner Herzog nakręcił Zagadkę Kaspara  Hausera  z  Brunonem  S., w tytułowej roli, w 1993 r. Peter Sehr film Kaspar Hauser  z  André  Eisermannem, a w 2002 Gabriele Wenger dokument Morderstwo Kaspara Hausera), ale również naukowców różnych specjalności, m.in. socjologów, psychologów, prawników i genetyków. 

W Ansbach odbywa się doroczny  festiwal   Kaspara   Hausera. W marcu  2007  r.   Dom   Norymberski w Krakowie przedstawił interdyscyplinarny projekt poświęcony tej postaci.   

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama