Postać biblijna.
Ostatni z trzech patriarchów Izraela; jego dwunastu synów zrodzonych z Lei i Racheli dało początek dwunastu pokoleniom Izraela. Z jego imionami wiążą się aż trzy popularne etymologie. Imię Jakub miało oznaczać piętę - gdyż za piętę trzymał brata bliźniaka podczas porodu.
Według innej tradycji imię Jakub miałoby znaczyć oszusta: urodził się jako drugi z bliźniąt, ale wywalczył sobie przywilej pierworództwa, najpierw kupując go symbolicznie od brata za miskę potrawy z soczewicy (➞ Ezaw), a potem oszukując ojca odebrał błogosławieństwo dla pierworodnego syna (pomogła mu w tym matka Rebeka ubierając Jakuba w koźle skóry, gdyż Ezaw był porośnięty włosem - ręce niewidomego Izaaka nie rozpoznały podstępu). Uciekając przed gniewem Ezawa, udał się Jakub do Charanu, do ➞ Labana, brata Rebeki, gdzie spędził dwadzieścia lat, najpierw służąc za dwie córki Labana, które pojął za żony, w końcu pracując na własny rachunek i dochodząc do bogactwa, gdyż, jak mówi autor biblij- ny, Bóg błogosławił Jakubowi. Relacje z wujem pełne były wzajemnych oszustw. Najpierw Laban dał Jakubowi za umówione siedem lat pracy ➞ Leę za żonę, a nie ukochaną przez Jakuba ➞ Rachelę.
Za młodszą córkę Labana musiał Jakub odpracować kolejne siedem lat. Również przy zapłacie za opiekę nad trzodami Labana nie obyło się bez oszustw. Dwie kluczowe dla losów Jakuba sceny jego życia wiążą się z objawieniem się Jakubowi Boga ojców. Pierwsze scena miała miejsce na początku tułaczki, w drodze do Charanu. Podczas snu Jakub miał wizję nieba połączonego z ziemią, zobaczył drabinę, po której schodzili i wstępowali do nieba aniołowie. Bóg obiecał Jakubowi szczególną opiekę, liczne potomstwo i ziemię ojców. Miejsce to Jakub nazwał Betel, czyli brama niebios.
Gdy po dwudziestu latach wracał Jakub z całą rodziną i stadami do ziemi ojców, doszło do tajemniczego spotkania i całonocnej wal- ki Jakuba z aniołem nad potokiem Jabbok. O świcie, anioł, czy też sam Bóg, chciał odejść, ale Jakub zażądał błogosławieństwa: Nie puszczę Cię, dopóki mi nie pobłogosławisz. To błogosławieństwo pozwoliło mu przetrwać spotkanie z rozgniewanym Ezawem. Przemiana Jakuba, która nastąpiła owej nocy, wyrażona została zmianą imienia. Bóg nadał Jakubowi imię Izrael - bo walczyłeś z Bogiem i z ludźmi i zwyciężyłeś. Gdy Jakub był już w podeszłym wilku, przybył w czasie głodu do Egiptu, gdzie zarządcą kraju został jego syn Józef. Tu- taj też zmarł po siedemnastu latach, przeżywszy podobno sto czterdzieści siedem lat. Zgodnie z życzeniem Jakuba jego kości zabrali Izraelici wychodząc z Egiptu, aby pochować go w Sychem.