Tytułowy bohater komedii Aleksandra Fredry Pan Jowialski.
Pan Jowialski jest starym i bardzo zamożnym właścicielem majątku. Razem z nim we dworze zamieszkuje jego małżonka, uwielbiająca go pani Małgorzata Jowialska, syn Szambelan, druga żona syna i ukochana wnuczka Helena (zrodzona z pierwszego małżeństwa Szambelana).
Pan Jowialski kocha życie, kocha zabawy, a nade wszystko kocha opowiadać. Jest pogodny, życzliwy i bogaty, więc wszyscy chcą mu sprawić przyjemność i gotowi są nawet wysłuchiwać ko- lejny raz tych samych opowiastek dziadka (np. Małpę w kąpieli czy Pawła i Gawła). Osobowość pana Jowialskiego pozwala mu w Ludmirze rozpoznać bratnią duszę i wartościowego człowieka. Dlatego będzie sprzyjał jego małżeństwa z Heleną, a z niechęcią będzie traktował tępawego Janusza. Przenikliwość beztroskiego dziadunia pomoże młodym odnaleźć szczęście.