Postać biblijna.
Syn patriarchy Jakuba i jego ukochanej żony Racheli. Jest postacią wyidealizowaną, godnym naśladowania wzorem sprawiedliwego. Jego niezwykłe, pełne zmienności losy prowadzące aż do stanowi- ska zarządcy Egiptu, drugiej w państwie osoby po faraonie, zaczęły się od snów Józefa. Widział on należące do jego braci snopy zboża, które składały pokłon jego snopowi. Symboliczne sny, w których Józef wyrastał ponad braci, a także faworyzowanie go przez ojca, który dał Józefowi długą szatę z rękawami - sprawiły, że bracia czuli zawiść.
Związali Józefa, wrzucili do wyschniętej studni, ale za radą Judy nie zabili go, lecz sprzedali kupcom izmaelickim zmierzającym do Egiptu. Ojcu pokazali umoczoną we krwi szatę Józefa jako świadectwo pożarcia przez dzikie zwierzę. W Egipcie Józef jako niewolnik okazał się zdolnym zarządcą posiadłości swego pana, Potifara (Putyfara). Gdy żona Potifara usiłowała go uwieść, okazał swoją prawość odmawiając jej stanowczo w imię lojalności swemu panu i sprawiedliwości wobec Boga. Z oskarżenia żony Potifara, żądnej zemsty za odrzucenie jej zalotów, znalazł się w więzieniu, ale tu znów zyskał uznanie, tym razem u zarządcy więzienia.
Dał się też poznać jako tłumacz zagadkowych snów, które mieli uwięzieni czasowo urzędnicy faraona. Gdy samego fara- ona trapiły powtarzające się sny o siedmiu tłustych i siedmiu chudych krowach, wezwano z więzienia Józefa, by wyjaśnić sens wizji sennych. A te zwiastowały kolejne lata urodzaju i lata głodu. Faraon mianował Józefa zarządcą Egiptu, z tytułem Safnat Paneach, aby przygotował kraj na czas głodu. Józef zbudował spichlerze i zgromadził olbrzymie ilości zboża, a w czasie głodu sprzedawał zapasy bogacąc Egipt. Wśród przybywających po zboże znaleźli się bracia Józefa. Józef sprowadził do urodzajnej ziemi Goszen całą rodzinę z ojcem, patriarchą Jakubem.
Tutaj żyli jako protoplaści dwunastu pokoleń aż do pomnożenia narodu i exodusu pod wodzą Mojżesza kilkaset lat później, kiedy to Izraelici zabrali do ziemi ojców szczątki zabalsamowanego Józefa. Józef zmarł mając 110 lat. Dwaj synowie Józefa z Egipcjanki Asenat dali początek izraelskim pokoleniom Efraima i Manassesa.