Postać biblijna.
Mąż Maryi, opiekun Jezusa. Mówią o nim jedynie tzw. ewangelie dzieciństwa (pierwsze dwa rozdziały Ewangelii wg Mateusza i Ewangelii wg Łukasza). Przedstawiony jest jako mąż Maryi, matki Jezusa, którego jest opiekunem i przybranym ojcem. Jezus jest wprawdzie czasem określany jako syn Józefa - tak nazywają go ludzie, tak mówi o nim nawet sama Maria - jednak ewangelie nie pozostawiają wątpliwości, że biologicznym ojcem Jezusa nie był. Zresztą sam Józef - odkrywszy, że Maria jest brzemienna - podjął decyzję o wręczeniu jej listu rozwodowego i oddaleniu.
Scena z aniołem Gabrielem zwiastują- cym narodziny Jezusa, syna bożego, wyjaśnia tajemnicę ojcostwa. Zakłopotana Maria daje przy okazji świadectwo swej niewinności: jakże się to stanie skoro nie znam męża? Zwrot "poznać męża" jest biblijnym eufemizmem określającym intymne współżycie. Chociaż Józef zdawał sobie sprawę, iż nie jest ojcem dziecka, jednak zaufał aniołowi i nie bał się wziąć do siebie Maryi wraz z dzieckiem, które poczęła (por. Mt 1,20). Zwrot "wziąć do siebie" wskazuje na dopełnienie ceremonii związanej z zaślubinami. Józef zatem wziął Marię za małżonkę, a wobec dziecka stał się oficjalnie ojcem, przyjmując dziecko za swoje. Występuje zatem jako prawny opiekun i w tym znaczeniu jest ojcem. Dlatego też wraz z Marią, jako rodzice, przynoszą dziecię do świątyni, aby je przedstawić Panu - zgodnie ze zwyczajem wynikającym z prawa żydowskiego (Łk 2,22-27).
Wszystko, czego dowiadujemy się o Józefie, dowiadujemy się w kontekście Jezusa. Znamy jego zawód - nazywany jest cieślą. Wiemy, że pochodził z pokolenia Judy, z rodu króla Dawida. Właśnie z tym rodem wiązały się zapowiedzi pro- roków dotyczące oczekiwanego mesjasza, przez którego Bóg miał dokonać zbawienia. W związku ze swoją przynależnością rodową Józef musiał podczas spisu ludności udać się na ziemie należące do pokolenia Judy, a dokładniej do rodzinnego miasteczka Betlejem. Tutaj urodził się Jezus. Józef nie był człowiekiem zbyt majętnym. Na ofiarę składał gołębie, czyli ofiarę ludzi uboższych. Ewangelista Mateusz pisze, że był człowiekiem sprawiedliwym. W języku biblijnym oznacza to człowieka przestrzegającego prawa mojżeszowego. Wiemy na przykład, że co roku Józef wraz z Marią udawali się pieszo do Jerozolimy na pielgrzymkowe święto Paschy.
Ewangelista Mateusz przedstawia Józefa działającego pod wpływem słów anioła, który nawiedza go we śnie wielokrotnie - poleca wziąć brzemienną narzeczoną za małżonkę, wobec zagrożenia nakazu- je emigrację do Egiptu, a następnie po upływie co najmniej dwóch lat powrót do rodzinnego kraju. Wtedy wybiera Galileę jako region osiedlenia. Można domniemywać, że zmarł przed Jezusem. W niektórych scenach z czasu publicznej działalności Jezusa mowa jest o Maryi oraz "braciach i siostrach" (ale te słowa mogą oznaczać także kuzynów) Jezusa, ale nie ma mowy o Józefie. Nie ma go także pod krzyżem, być może więc nie żył już wtedy. Zwłaszcza, że wiszący na krzyżu Jezus oddaje Maryję w opiekę umiłowanemu uczniowi, Janowi - z czego wniosek oczywisty - Maria nie była już pod opieką Józefa. W kulturze żydowskiej kobie- ta bowiem znajdowała się zawsze pod opieką jakiegoś mężczyzny, ojca, męża, brata czy syna.