Główny bohater i narrator powieści Witolda Gombrowicza Ferdydurke.
Trzydziestoletni literat żyjący samo- dzielnie i dostatnio, jest przedmiotem nieustannej troski ciotek. Pewnego dnia budzi go niespodziewana wizyta profesora gimnazjalnego ➞ Pimki, który nie raczy przyjąć do wiadomości, że ma do czynienia z dojrzałym człowiekiem, tylko kategorycznie prowadzi Józia do szkoły i zapisuje do szóstej klasy gimnazjum.
Od tego momentu narratorowi nie uda się nikogo przekonać o własnej dojrzałości. W gimnazjum Józio staje się obserwatorem wojny między chłopakami i chłopiętami, to jest dwiema grupami kolegów, z których jedni usiłują odgrywać rolę łobuzów, drudzy świątobliwej "przyszłości narodu". Doświadcza też zabiegów edukacyjnych ze strony pegagogów, którzy dawno utracili możliwość wytłumaczenia czegokolwiek młodzieży, a tylko usiłują wtłoczyć ją w infantylny model podziwu dla tradycji (upupić). Drugim biegunem tego samego zjawiska okazuje się życie na stancji u państwa ➞ Młodziaków (wszak nie godzi się, by gimnazjalista mieszkał samotnie!).
Młodziakowie usiłują z Józia uczynić młodzieńca postępowego, żyjącego wyłącznie kultem nowoczesności, a za niedościgły wzór stawiają mu swoją córkę, Zutę, nadzwyczaj wyzwoloną pensjonarkę. Dyskretnymi prowokacja- mi udaje się Józiowi doprowadzić do gigantycznej awantury w sypialni wyzwolonego dziewczęcia, kompromitującej zarówno "nowoczesność" Młodziaków, jak i "tradycyjność" Pimki. Uwolniony od opieki Józio ucieka ze swoim szkolnym kolegą Miętusem na wieś, do dworu wujostwa Hurleckich, gdzie wcześniej, będąc naprawdę uczniem, zwykł był spędzać wakacje.
I tu jednak wpada w kolejny schemat kulturowy. Dziecin- nie lewicowy Miętus chce się koniecznie zbratać z parobkiem, wujostwo zaś dzielnie odgrywa rolę anachronicznych dziedziców. Wszystko kończy się groteskową rewolucją. Niezaangażowany Józio odchodzi w noc (jako towarzyszkę zabiera ze sobą kuzynkę Zosię), by podziwiać księżyc wiszący niby pupa nad światem. W filmie J. Skolimowskiego opartym na powieści Gombrowicza (z 1991 r.) rolę Józia grał Iain Glen.