Reklama

​Kapitan z Köpenick, właściwie Friedrich Wilhelm Voigt

Postać prawdziwa, tytułowy bohater opowiadania H. Hyana, powieści W. Schäfera, sztuki Carla Zuckmayera.

Rzeczywisty kapitan z Köpenick nazywał się Friedrich Wilhelm Voigt i urodził się 13 lutego 1849 r. w Tylży, zmarł 3 stycznia 1922 r. w Luksemburgu. Z zawodu był szewcem. Za drobne przestępstwa sporą część życia spędził w więzieniu. Po wyjściu na wolność starał się zdobyć pracę i zacząć normalne życie. Ze względów biurokratycznych nie  powiodły  się  jego próby osiedlenia i podjęcia pracy (m.in. w miasteczku Köpenick, od 1920 r. stanowiącego dzielnicę Berlina) Zdesperowany, kupił mundur kapitana armii pruskiej i 16 października 1906 r. w towarzystwie kilku żołnierzy armii pruskiej wkroczył do ratusza w Köpenick. Pojmał burmistrza i wywiózł go pociągiem do Berlina. Pozostawiwszy go na miejskim odwachu, zniknął. Został ujęty dopiero dziesięć dni później. Wiadomość o jego wyczynie błyskawicznie obiegła Niemcy, nie omijając dworu Wilhelma II. 

Reklama

Dzięki łaskawości cesarza, ubawionego zaistniałą sytuacją, otrzymał tylko cztery lata więzienia. Po odbyciu kary żył ze sprzedaży kart pocztowych z własnym  wizerunkiem i autografem, występował w cyrku i publikował pamiętniki. Proceder ten okazał się opłacalny - w 1910 r. przeprowadził się do Luksemburga, gdzie spędził resztę życia w dostatku. 

Najpopularniejszą literacką wersją przygód szewca stanowi sztuka Carla Zuckmayera napisana w 1931 r. Tytułowy bohater jako osiemnastolatek popadł w konflikt z prawem - chcąc spędzić przyjemnie randkę z dziewczyną, a nie mając na to ani grosza, fałszuje dokumenty pocztowe i zyskuje 300 marek. Po odbyciu piętnastoletniego wyroku pracuje jako szewc kolejno w Czechach i Rumunii. Po kilku latach wraca do Niemiec. Bezskutecznie stara się pozyskać jakieś zajęcie - przeszkodę stanowi przepis, zabraniający zatrudniania osób nie mających zezwolenia na pobyt, i odwrotnie - wydania zezwolenia pobytu, jeśli starający się nie ma stałej pracy. Podejmuje próbę kradzieży swoich dokumentów z miejskiego komisariatu, za co znów trafia za kratki. 

Po wyjściu na wolność chroni się w domu swej siostry w Rixdorf, ale nie zostaje tam długo, gdyż otrzymuje nakaz wyjazdu. Wtedy postanawia uzyskać paszport i do tego celu wykorzystać wiedzę, którą zdobył podczas odsiadywania ostatniego wyroku - studiował bowiem regulaminy wojskowe. W kupionym mundurze kapitana zjawia się w miejskim urzędzie w Köpenick,  gdzie  aresztuje  burmistrza i kasjera. Niestety, i tym razem jego plan zawodzi - urząd miasteczka nie ma prawa do wydania paszportów. Po kilku dniach decyduje się oddać w ręce policji. 

Na posterunku, na prośbę przesłuchujących go funkcjonariuszy, ubiera mundur kapitana. Własny widok w lustrze wywołuje u niego na przemian ataki płaczu i śmiechu. Na pamiątkę tego wydarzenia zwanego köpenickiadą władze Berlina organizują w czerwcu święto dzielnicy: Lato w Köpenick. Prapremiera  sztuki  odbyła się w Berlinie w 1930 r. (jako Voigt wystąpił M. Adalbert),  w Polsce w Warszawie w 1932 r. (Stefan Jaracz). Dramat Zuckmayera został prze- niesiony na ekran w 1956 r. (reżyseria Helmut Käutner i Slatan Dudow, w tytułowej roli Hans Rühmann) i w 1997 r. (reżyseria Frank Beyer z Haraldem Juhnkem jako Voigtem).

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama