Jedna z postaci Doktora Faustusa Thomasa Manna.
Urodził się z niemiecko-amerykańskich rodziców w Pensylwanii i tam też odebrał wykształcenie muzyczne. Wybrał jednak życie w Europie, skąd wyemigrowali niegdyś jego dziadkowie. Wyglądał niepozornie: krępy, z okrągłą głową, krótko przyciętymi wąsikami i chętnie śmiejącymi się, ciemnymi oczami o zadumanym, to znów niespokojnym spojrzeniu. Przyjechawszy do Europy, początkowo był kapelmistrzem w małych teatrzykach niemieckich i szwajcarskich. Dał się także poznać jako autor utworów orkiestrowych oraz opery Posąg z marmuru. Był ponadto organistą w katedrze w Kaisersaschern, gdzie odegrał ważną rolę w muzycznej edukacji młodego Adriana ➞ Leverkühna.
Przyszłego wybitnego kompozytora uczył zrazu dwa razy w tygodniu gry na fortepianie. Adrian skorzy- stał też niemało słuchając prelekcji Kretzschmara, które organista wygłaszał w sali "Towarzystwa Użyteczności Społecznej". Ich tematy wiele mówiły zarówno o głównych zainteresowaniach prelegenta, jak i o jego ekscentryczności: "Dlaczego Beethoven nie napisał trzeciej części Sonaty fortepianowej op. 111?", "Beethoven i fuga", "Muzyka i oko", "Elementarne zagadnienia muzyki". Wy- kłady te pobudziły intelekt Adriana i ropaliły jego wyobraźnię. Kretzschmar podjął się także nauczyć Leverkühna języka angielskiego, dzięki czemu, niejako przy okazji, wprowadzał go do królestwa światowej literatury, wabił powieściami rosyjskimi, angielskimi i francuskimi opowiadając ich fabuły, zachęcał do czytania Shelleya, Novalisa, Goethego, Schopenhauera, Mistrza Eckharta.