Postać z powieści historycznej Ogniemi mieczem Henryka Sienkiewicza, należącej do cyklu powieściowego zwanego Trylogią.
Córka kniazia Wasyla Kurcewicza, zwolennika Michała Wiśniowieckiego, której matka umarła przy porodzie. Mieszka w Rozłogach, wychowywana przez krewną, kniahinię Kuncewiczową, żonę stryja Konstantyna. Wskutek intryg kniahini, obawiającej się utraty Rozłogów, wpada w tarapaty. Podczas wypadku kolaski, na drodze powrotnej z Czerkas do domu poznaje Jana Skrzetuskiego i wkrótce za zgodą kniahini, zostaje jego narzeczoną. W odwecie Bohun, zakochany w kniaziównie, pali Rozłogi i zabija kniahinię oraz trzech jej synów. Helena unika porwania dzięki Zagłobie, który upija żołnierzy i krępuje Bohuna. Następnie wydostawszy się z Rozłogów, w przebraniu pacholika i jako przewodnik dziada-żebraka, którego udaje Zagłoba, podróżuje przez Dzikie Pola, wreszcie dociera do Baru pod opiekę pani Sławoszewskiej i mniszek.
Po szturmie armii kozackiej na miasto, wpadłszy w ręce Bohuna, usiłuje popełnić samobój- stwo - pchnąć się nożem. Ranną Bohun przewozi do Czortowego Jaru i oddaje pod opiekę wiedźmy Horpyny. Przebywa w zamknięciu, w komnacie przyozdobionej na rozkaz Kozaka złotem i kosztownościami. Po jakimś czasie zostaje wyzwolona przez Wołodyjowskiego i Zagłobę, których do Czortowego Jaru przyprowadza Rzędzian. Dostaje się pod opiekę kasztelanowej sandomierskiej, pani Witkowskiej. Niedługo potem spotyka się ze Skrzetuskim i przebacza Bohunowi. Po ślubie Skrzetuscy osiadają w Burcu. Helena rodzi dwunastu synów, których wykukała jej zazula. W ekranizacji Ogniem i mieczem w reżyserii Jerzego Hoffmana (1998) postać Heleny odtwarzała Izabella Skorupco.