Bohater mitów greckich związanych z Troją, postać z Odysei Homera i Eneidy Wergiliusza.
Trojański kapłan, który w sławnym (prawdopodobnie wywiedzionym z Iliou persis) epizodzie II księgi Eneidy przestrzega rodaków przed wprowadzeniem do miasta drewnianego konia, rzuca nawet włócznię w jego bok. Według jednych źródeł jest synem Antenora, inne podają, że Kapysa; bratem Anchizesa i stryjem Eneasza, mężem Antiope i ojcem Eltrona i Melantusa. Jest kapłanem Apollina Tymbrejskiego (wg innych Posejdona).
Ciąży na nim gniew bogów - przed wielu laty zbezcześcił święte miejsce, ulegając w jego pobliżu namiętności do swej żony. Bogowie odraczają karę, a w Troi nikt nie wie o jego przewinie. Posiada wyjątkowy dar - zna przyszłość, ale nikt mu nie wierzy i nikt nie słucha jego przestróg. Kiedy Grecy pozornie rezygnują z dalszego oblegania miasta i zostawiają drewnianego konia, Laokoon ostrzega: lękam się Greków, nawet gdy przynoszą dary.
Zamiast posłuchać kapłana, Trojańczycy nakazują mu złożyć ofiarę w intencji, by bogowie wygubili okręty wycofującego się nieprzyjaciela. Gdy nad brzegiem morza przygotowuje się wspólnie z synami do wykonania rytuału, z fal wyłaniają się dwa ogromne węże Porke i Chariboja wysłane - wg jednej z wersji mitu - przez Atenę, sprzyjającą Grekom.
Potwory rzuciły się na synów Laokoona, ale jego również żywcem połknęły, kiedy próbował ratować Eltrona i Melantusa. Węże podpełzły do stóp posągu Ateny, co Trojańczycy odczytali jako znak, że bogowie zesłali nań karę za to, że sprzeciwiał się wprowadzeniu konia do miasta. Według innej wersji śmierć Laokoona nie miała związku z wojną trojańską, lecz była karą za zawarte wbrew woli bogów małżeństwo.
Najsłynniejszym przedstawieniem sceny śmierci Laokoona i jego synów jest pochodząca z I w. p.n.e rzeźba wykonana przez pracownię trzech artystów Agesendrosa, Atenodorosa i Polidorosa z Rodos. Grupa Laokoona zdobiła najpierw wnętrze pałacu Nerona, zaginęła na kilkaset lat, odnaleziono ją w rzymskich termach cesarza Tytusa 14 stycznia 1506 r. i dała początek zbiorom muzeum watykańskiego.
Grupa Laokoona inspirowała wielu artystów, m.in. El Greca, Rubena, Berniniego, Dalego; analiza niesłychanej ekspresji tego dzieła stała się podstawą znanego traktatu Gottholda E. Lessinga o sztukach czasowych i przestrzennych. Do mitu o Laokoonie sięgali również poeci (np. Konstanty I. Gałczyński Pięć donosów) i pisarze, m.in. Tadeusz Różewicz w jednym z dramatów.
2. Inny Laokoon, syn Portaona, brat Ojneusa z Kalydonu, również postać z mitologii greckiej, był jednym z uczestników wyprawy Argonautów po Złote Runo, przyjacielem z Meleagra.