Postać mitów greckich i rzymskich, bohaterka wielu dzieł literackich i plastycznych.
Córka Testiosa, króla Etolii i Eurytemis, siostra Altai (według innej wersji mitu jest owocem przelotnego romansu Glaukosa, syna Syzyfa i Pantejdy, później żony Testiosa, oficjalnie uznawanego za ojca Ledy). Poślubia Tyndareosa, króla Lakademonu; z nim ma Meleagra, Hypermestra, Timandrę. Jest również matką Klitajmestry, Heleny (przyczyny wojny trojańskiej), Kastora i Polidejkesa (Polluksa).
Ta czwórka została poczęta podczas zbliżenia z Zeusem. Najwyższy z bogów, chcąc posiąść Ledę, próbował zdobyć ją różnymi sposobami, ale nie zyskał jej przyzwolenia. Gdy Leda kąpała się w rzece, zmienił się w łabędzia i sfrunął w jej pobliżu. Leda zachwyciła się jego pięk- nem, a że uszedł pogoni drapieżnego orła (w rzeczywistości Afrodyty pomagającej Zeusowi w jego fortelu), przytuliła go do siebie. Zeus wykorzystał moment, by ją posiąść, a potem odfrunął. Po pewnym czasie z urodzonych przez Ledę dwóch jajek przyszła na świat czwórka dzieci.
Jest wiele różniących się od siebie literackich wersji mitu. Motyw Ledy i łabędzia w starożytności wykorzystał Owidiusz w opowieściach o miłostkach Jowisza, później inspirował wielu poetów wszystkich epok, m.in. Williama Butlera Yeatsa, Kazimierza Przerwę-Tetmajera, Marię Pawlikowską-Jasnorzewską. Chętnie czerpali z niego malarze m.in. Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Andrea de Sarto, Corregio, Pontormo, Tintoretto, Rubens, Poussin, Vlastimil Hofman, Edward Dwurnik, Rafał Kostrzewa.