Bohater opowiadania Carmen Prospera Mérimée.
Młody, przystojny szlachcic rodem z Nawarry, który musi uciekać przed zemstą lub wymiarem sprawiedliwości ze ciężkie pobicie, przybywa do Sewilli z zamiarem wstąpienia do wojska. Spo- tyka Carmen i zakochuje się w niej bez pamięci. Pomaga jej w ucieczce z więzienia, przez co popada w tarapaty - traci oficerski stopień, i trafia na krótko do aresztu. Zostaje kochankiem dziewczyny, bez reszty ulega jej urokowi, mimo że Carmen ma wielu mężczyzn i męża Garcię.
Porzuca wojsko i przystaje do bandy przemytników. Dręczony zazdrością prowokuje Garcię do bójki i zabija go w równej walce na noże. Ma nadzieję, że teraz Carmen dochowa mu wierności. Jest szczęśliwy, gdy dziewczyna leczy go z ran odniesionych w potyczce z wojskiem. Stara się nakłonić ukochaną do wspólnego wyjazdu do Ameryki, ale bezskutecznie. Gdy odkrywa, że Carmen ma kolejnego kochanka, torreadora Escamillo, wpada w rozpacz i zabija niewierną.
Na podstawie opowiadania Georges Bizet skomponował w 1875 r. znaną operę; od 1907 r., kiedy to dokonano pierwszej ekranizacji opowiadania powstało ok. 60 filmów. W najnowszym fabularnym (2003, reż. Vicente Aranda) Don Joségo zagrał Leonardo Sbaraglia. W sławnej ekranizacji Carlosa Saury (1984) jako Don José wystąpił Juan Antonio Jiménez.