Reklama

​Madame Sans-Gene, właśc. Catharine Hübscher Lefébvre

Postać historyczna, tytułowa bohaterka komedii "Madame Sans-Gene" Victoriena Sardou i pana Moreau.

Historyczna Katarzyna (1753-1826), późniejsza księżna gdańska, córka André Hübschera i Madeleine Christ urodziła się w Alzacji, w miejscowości Goldbach - Altenbach. Jako młoda dziewczyna przyjechała do Paryża, gdzie zarabiała na życie praniem. W 1783 r. poślubiła młodszego od siebie o dwa lata sierżanta armii republikańskiej Françoisa-Josepha Lefébvre’a, późniejszego marszałka Francji i księcia Gdańska. 

Reklama

Urodziła czternaścioro dzieci (dwunastu synów i dwie córki), z czego tylko dwoje nie zmarło w dzieciństwie. Przeżyła również pozostałych dwóch synów: Marię Josepha (ur. 1785), który jako generał brygady zmarł w Wilnie w 1812 r., i Josepha "Coco" (zmarł w wieku 16 lat w 1817 r.). Mimo kolejnych szczebli awansu u boku męża nie   zmieniła swych prostackich manier, ale nigdy nie nazywano jej Sans- Gene  [z  franc.  Pani  Bezceremonialna, Pani bez Krępacji]. 

Natomiast Katarzyna z komedii Sardou, nosząca personalia generałowej Lefébvre, wyposażona została w wiele cech prawdziwej madame Sans-Gene jak zwano Marię   Thérèse Figueur (1774-1861), w latach 1793-1815 żołnierza 93. regimentu 15. pułku dragonów, uczestniczkę bitwy pod Austerlitz. W komedii poznajemy bohaterkę podczas walk na ulicach Paryża w 1792 r. Klientami praczki Katarzyny są uczestnicy rewolucji: Lefébvre, Fouché (późniejszy minister policji) i oficer artylerii Napoleon Bonaparte, któremu udziela kredytu. Katarzyna ratuje rannego hrabiego Werthera, późniejszego austriackiego feldmarszałka.

Kolejne akty dramatu rozgrywają się w 1811 r. Księżna gdańska podczas wielu dworskich ceremonii raz za razem popełnia faux pas, czym naraża się na złośliwości dam z arystokracji. Cesarz, po incydencie, w którym Katarzyna atakowana przez jego siostrę Karolinę, wypomniała, że jej ojciec był oberżystą (co niezgodne jest z prawdą historyczną; rodzina  Bonaparte  ma  rodowód  szlachecki, a ojciec  Bonapartego   uzyskał  doktorat z prawa na uniwersytecie w Pizie) - nalega na rozwód Lefébvre’ów. Rezygnuje, gdy w rozmowie z nim Katarzyna pokazuje kredytowe kwity za usługi jej pralni wystawione na nazwisko cesarza - wzruszony władca  wspomina  dawne  czasy, a Karolina kolejny raz ratuje życie Wertherowi, podejrzewanemu przez Napoleona o romans z  cesarzową. 

Sardou napisał Madame Sans-Gene z myślą o znakomitej aktorce Rejane, która zagrała główną rolę po raz pierwszy na deskach teatru Vaudeville 27 października 1893 r. Najsłynniejszą filmową Madame  Sans-Gene  była  Sophia  Loren (reż. Christian-Jaque, 1962).

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama