Reklama

​Maryna Mniszchówna

Postać historyczna, bohaterka dramatu Aleksandra Puszkina "Borys Godunow".

Gdy w Polsce pojawił się Dymitr Samozwaniec (1603 r.), uzyskał pomoc wpływowej  rodziny  Mniszchów. Militarną pomoc w "odzyskaniu" tronu miał  gwarantować ożenek z Maryną, córką wojewody sandomierskiego, który stał się głównym dobroczyńcą fałszywego dziedzica Iwana Groźnego. Po początkowych sukcesach tzw. dymitriady Maryna zostaje w 1606 r. carycą. Po zamordowaniu przez bojarów jej męża, trafia do więzienia. Ale pojawia się kolejny samozwaniec i wbrew oczywistym faktom zostaje uznany za cudownie po raz drugi ocalonego Dymitra przez chorobliwie ambitną Mniszchównę, która "nie zauważa" całkowitego braku podobieństwa tego człowieka do swego zmarłego męża. 

Reklama

Nowy Dymitr i Maryna raz jeszcze znajdują wsparcie do obalenia cara. Wkrótce jednak zaczynają ponosić klęski i muszą uciekać. W 1610 r. drugi Dymitr też zostaje zamordowany. Maryna jednak nie trafia do niewoli, ratuje ją bowiem zakochany kozak Zarucki. Ucieczka tej pary kończy się tragicznie: ginie nie tylko Zarucki, ale i sama Mniszchówna, utopiona w Wołdze (1612  r.). W dramacie Puszkina Marynę poznajemy, gdy docierają do niej pogłoski, iż szukający w Polsce opieki carewicz Dymitr jest w istocie mniszkiem zbiegłym z monastyru. 

Dumna panna postanawia to wyjaśnić, tym bardziej że powszechnie mówi się o jej planowanym małżeństwie z przyszłym carem. Maryna nie musi długo czekać na prawdę: wyznaje ją sam Dymitr, zakochany w magnackiej córce. W pierwszym odruchu rozgniewana Mniszchówna grozi zdemaskowaniem oszusta, jednak sprytny młodzieniec szybko przekonuje ją, że nikogo tym nie uszczęśliwi:  jej  ojciec,  król  Polski, a nawet papież wolą na moskiewskim tronie uległego im samozwańca niż prawowitego cara.

Maryna jest dostatecznie inteligentna, by zrozumieć, że jej niegodny zalotnik ma rację, i wystarczająco spragniona  władzy, by samej skorzystać z nadarzającej się okazji. W zamian za obietnicę carskiej korony zostaje narzeczoną Samozwańca.    

Barwna postać polskiej wojewodzianki pojawiła się w wielu utworach literackich, zainspirowała między innymi również Zygmunta Krasińskiego do napisania powieści historycznej Agaj-Han (1834  r.).

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama