Postać biblijna, bohater przypowieści wygłoszonej przez Jezusa.
Samarytanie, jako odrębna grupa etniczno-religijna, byli przez religijnych Żydów traktowani wrogo i z pogardą. Przypowieść była formą odpowiedzi na zadane Jezusowi pytanie uczonego w Piśmie: kto jest moim bliźnim? (Łk 10).
Samarytanin z Jezusowej przypowieści okazał się bardziej sprawiedliwy niż żydowski kapłan i lewita, którzy minęli obojętnie półumarłego człowieka leżącego przy drodze. Natomiast Samarytanin, ujrzawszy ograbionego i pobitego człowieka, wzruszył się głęboko, opatrzył mu rany winem i oliwą, zawiózł do gospody i zapłacił za dalszą opiekę nad chorym.