Bohater cyklu powieści dedektywistycznych Andrea Camilleri (m.in. Kształt wody, Pies z terrakoty, Złodziej kanapek).
Komisarz policji w miasteczku nadmorskim. Wykazuje sporą dozę sceptycyzmu wobec skuteczności instytucji wymiaru sprawiedliwości. Celem śledztw Montalbano jest nie tyle egzekucja kary wobec winnych, ale przywrócenie pewnego ładu w społeczności, której jest członkiem. Działania komisarza są zaprzeczeniem policyjnej strategii "minimum tolerancji".
Nazwisko bohatera jest swoistym hołdem autora wobec hiszpańskiego twórcy powieści o dedektywie Pepe Carvalho, Manuela Vazqueza Montalbano.