Postać historyczna, bohater szeregu utworów literackich, w tym powieści historycznej Henryka Sienkiewicza Quo vadis.
Syn Agrypiny Młodszej i Gnejusza Domicjusza Ahenobarba, żył w latach 37-68, w 50 roku został adoptowany przez cesarza Klaudiusza od 54 roku sprawował urząd cesarza rzymskiego. Ożenił się z córką Klaudiusza, Oktawią, po śmierci cesarza objął władzę z pominięciem jego syna Brytanika, który został otruty w 55 roku z inicjatywy Agrypiny. Początkowo, pozostając pod wpływem filozofa Seneki, dał się poznać jako władca sprawiedliwy i roztropny. Później jednak zmienił zasady postępowania. Zabójstwo matki, Agrypiny, w 59 roku rozpoczęło serię morderstw popełnianych na jego rozkaz (m.in. prefekta pretorianów Burrusa i żony Oktawii).
Wystąpiwszy z oskarżeniem o spisek, zmusił do samobójstwa poetę Lukana, Senekę i Petroniusza. Dla zyskania popularności wśród ludu rzymskiego urządzał igrzyska, podczas których występował jako śpiewak i woźnica. Po pożarze Rzymu w 64 roku winą za podpalenie stolicy obdarzył chrześcijan. Skończył śmiercią samobójczą, opuszczony przez sojuszników i przyjaciół. Portret Nerona przekazali m.in. historiografowie rzymscy: Tacyt (Roczniki) i Swetoniusz (Żywoty cezarów). W powieści Sienkiewicza został ukazany zgodnie z tradycją chrześcijańską - jako tyran, rozpustnik, okrutnik i kabotyn szukający poklasku wśród gawiedzi i inspirujący podpalenie Rzymu dla efektu. Terroryzuje otoczenie i uważa się za boga. Podczas uczty zwraca uwagę na urodę ➞ Ligii, lecz za sprawą Petroniusza zmienia zdanie i traci zainteresowanie jej osobą.
Przeżywa chorobę i śmierć córki. Ulegając podszeptom żony Poppei, winą za nieszczęście obarcza Petroniusza, który sprowadził do pałacu Ligię, podejrzewaną przez Poppeę o czary. Za namową ➞ Petroniusza, dla zażycia spokoju i odpoczynku, opuszcza Rzym. Po powrocie do stolicy, dowiedziawszy się od ➞ Winicjusza o sile ➞ Ursusa, postanawia urządzić przyjęcie na wodzie, które uświetnią kobiety i występy siłaczy. Po uczcie na stawie przygotowanej przez Tygellinusa, przybiwszy do brzegu, bierze udział w orgii. Podczas wy- prawy do Ancjum na drodze mija ➞ św. Piotra.
Pisze poemat o zdobyciu Troi, lecz pod wpływem krytyki Petroniusza zaczyna odczuwać potrzebę dostarczeniu sobie podniety artystycznej - w efekcie nakazuje podpalić Rzym. Wkrótce, przestraszony reakcją ludu rzymskiego, winę za pożar miasta zrzuca na chrześcijan. Spotyka się z kapłanami żydowskimi. W czasie prześladowań chrześcijan zasiada w amfiteatrze i przygląda się ich cierpieniom, ale pod naciskiem tłumu ułaskawia Ursusa i Ligię. Po wykryciu spisku Pizo- na korzysta z okazji i skazuje na śmierć Petroniusza. Ginie śmiercią samobójczą, po przejęciu władzy przez Galbę. O pomoc w samobójstwie prosi Epafrodyta. W ekranizacji powieści w reżyserii Jerze- go Kawalerowicza (2001) w postać Nerona wcielił się Michał Bajor.