Bohater powiastki filozoficznej Denisa Diderota Kubuś Fatalista i jego Pan.
Wędruje ze swym sługą ➞ Kubusiem, choć tak naprawdę nie wiadomo, jaki jest cel ich podróży. Często ziewa i zażywa ta- bakę. Kubusia traktuje jak równego sobie towarzysza. Słucha opowieści o jego amorach (której ten nie może dokończyć, bo ciągle ich rozmowę przerywają jakieś wydarzenia lub wplatają się w nią inne historie) i wszelkich innych jego opowiastek, dopytuje się o szczegóły i ciąg dalszy, choć czasem wydaje się być znudzony rozmową. Widać wyraźną wyższość umysłową Kubusia, czasami trudno oprzeć się wrażeniu, że sługa myśli za swego Pana, w dodatku nadstawia za niego karku i administruje jego pieniędzmi.
Pan jest uzależniony od swego sługi, nie wie bowiem, co począć bez zegarka, tabakierki i Kubusia; były to trzy pociechy jego życia, które spływało na zażywaniu tabaki, spoglądaniu na godzinę i zadawaniu pytań Kubusiowi, a to we wszystkich możliwych kombinacjach. Parze bohaterów przydarzają się różne przygody, gubią zegarek i sakiewkę w karczmie, w której się zatrzymali na noc, skradziono im konia, którego potem długo poszukują i chcą odkupić, spotykają różnych ludzi, co tylko prowokuje ich do dalszego filozofowania. Mimo iż osią powieści są rozważania Kubusia, Pan także opowiada o swoich amorach, ale dzieje się to tylko dlatego, że sługa cierpi z powodu bólu gardła.
Jego historia miłosna nie ma szczęśliwego finału - został oszukany zarówno przez wybrankę swego serca, jak i przez interesownego przyjaciela, który przyczynił się do jego poważnych kłopotów. W wyniku sprytnej intrygi, w którą został wmanipulowany, opłaca naukę dziecka ukochanej Agaty i swego rywala. Podczas ostatniego odpoczynku odzyskuje utraconego konia i zabija dawnego przyjaciela-oszusta, za co trafia do więzienia. Według jednej z wersji zakończenia, Pan, po opuszczeniu aresztu, zamieszkał w zamku wraz z cudem odnalezionym Kubusiem i jego żoną, w której podobno nawet się zakochał.