Reklama

Pijak

Postać dramatu Witolda Gombrowicza Ślub.

Alter ego Henryka, jego "ciemniejsza strona". Główny bohater jest podatny na jego wpływ, gdyż reprezentuje on jego ukryte, tłumione skłonności. Dopiero na tle tej postaci namiętność Henryka do Mani nabiera sensu. W akcie I  wkracza do karczmy na czele zgrai   Pijaków i próbuje zgwałcić Manię, co stara się mu udaremnić Ignacy. Rozważa nadzwyczajność swojego palca, dudtknięcie nim oznacza zwycięstwo natury nad kulturą, biologii nad obyczajem, zmienia się w ingerencję w tożsamość drugiej osoby, w poniżenie jej i stwarzanie na nowo jednocześnie. Po przejęciu władzy przez Ignacego, Pijak zostaje wtrącony do więzienia, ale udaje mu się z niego wymknąć. 

Reklama

Zakłóca ceremonię ślubną i znów ujawnia się moc jego wszechpotężnego palica. Podczas five o’clock zaczyna być postrze- gany przez dwór jako ważny ambasador. Nakłania   Henryka, by przejął władzę i sam udzielił sobie ślubu oraz wygłasza kluczową dla całego dramatu kwestię: Mądrzej ci powiem, jakiej to religii / Jestem wraz z tobą kapłanem. Między nami / Bóg nasz się rodzi i z nas / I kościół nasz nie z nieba, ale z ziemi / Religia nasza nie z góry, lecz z dołu / My sami Boga stwarzamy i stąd się poczyna /Msza ludzka, oddolna, poufna / Ciemna i ślepa, przyziemna i dzika / Której ja jestem kapłanem!

Gdy Henryk przejmuje władzę, skazuje swego rozmówcę na śmierć. Ten natomiast łączy w sposób sztuczny Władzia i Manię i jako kapłan udziela im "niższego, okropnego" ślubu. W akcie III znów grozi, że dudtknie króla-Henryka, który osłabiony jego ciosami i wyrzutami sumienia, poddaje się nakazowi Formy.   

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama