Postać biblijna.
Piąty rzymski gubernator (łac. prokurator; gr. epitropos) Judei, za którego władzy został stracony Jezus Chrystus. Prawdopodobnie piastował urząd w latach 26/27 do 37 n.e. Świadczą o nim nie tylko ewangelie, ale również Józef Flawiusz i Tacyt. Piłat rządził Judeą w czasach trudnych i wydaje się, że cesarz pozostawiał mu dużo swobody w administrowaniu podbitym krajem. Jego relacje z mieszkańcami Palestyny trudno określić w sposób jednoznaczny. Z jednej strony nie wydaje się, aby piszący o Piłacie przedstawiali obiektywnie jego postać, a z drugiej można przyjąć, że był on człowiekiem starającym się utrzymać pewną równowagą i spokój na powierzonym mu terenie.
W ewangeliach Piłat występuje w kontekście sądu nad Jezusem, o którym wydaje świadectwo, że jest niewinny. Piłat sądząc, że kara biczowania zadowoli Żydów, wyprowadza ubiczowanego Jezusa ze słowami Oto człowiek. Następnie chce uwolnić Jezusa, odwołując się do tradycji uwalniania więźnia z okazji święta paschy, lecz Żydzi wolą uwolnić Barabasza. Piłat stara się uniewinnić Jezusa, ale ulega szantażowi: Jeżeli Go uwolnisz, nie jesteś przyjacielem Cezara. Każdy, kto się czyni królem, sprzeciwia się Cezarowi (J 19,12). Piłat wydaje zatem wyrok, ale jednocześnie symbolicznie umywa ręce.
Nad krzyżem nakazuje umieścić napis Jezus Nazarejczyk, król żydowski. Na podstawie nikłych źródeł historycznych trudno precyzyjnie określić stanowisko Piłata podczas procesu Jezusa. Niektóre źródła chrześcijańskie podają, że starał się dowieść niewinności Jezusa, źródła żydowskie mówią zaś, że był bezwzględny, niesprawiedliwy i okrutny wobec poddanych.
Nie wiadomo też nic pewnego o dalszych jego losach. Część źródeł podaje, że popełnił samobójstwo, ratując się w ten sposób przed gniewem nowego cesarza, Kaliguli, który oskarżył Piłata o niekompetencję. Według późniejszej tradycji ciało Piłata wrzucone zostało do Tybru, rzeka poniosła je do morza, po czym dotarło do Renu i wyrzucone zostało na brzeg w Wiedniu. Tradycja ewangeliczna uczyniła z Piłata postać na trwałe pojawiającą się w przekazach chrześcijańskich. Stał się on bohaterem apokryficznego dzieła Dzieje Piłata oraz późniejszych, średniowiecznych misteriów. Ponadto w kościele pierwszych wieków uważano, że stał się on wyznawcą chrześcijaństwa, a kościoły etiopski i koptyjski aż po dziś dzień uznają go za świętego.