Bohater powieści Stefana Żeromskiego Dzieje grzechu.
Zdeklasowany arystokrata, szpakowaty, krótko ostrzyżony, bez jednego oka (defekt ten skrywa pod monoklem), klasyczny czarny charakter, wyrachowany drań. Jest osobą małomówną, opanowaną, wspólnik Pochronia. Wraz z nim zmusza Ewę ➞ Pobratyńską do udziału w zabójstwie hrabiego ➞ Szczerbica.
Kilka lat później Płaza-Spławski uprowadza Ewę z kolonii reedukacyjnej Bodzanty i przekazuje w ręce Pochronia. Płaza-Spławski to również jeden z organizatorów napaści na Łukasza Niepołomskiego