Bohater powieści Henryka Sienkiewicza Rodzina Połanieckich.
Pochodzi z rodziny szlacheckiej. Po ukończeniu zagranicznej szkoły technicznej, przystąpił do spółki z Bigielem i został wspólnikiem domu komisowo- handlowego, zajmującego się handlem zbożem, cukrem i drewnem. W Krzemieńcu, dokąd przyjeżdża jako wierzyciel, poznaje Marię Pławicką, córkę właściciela majątku. Z powodu nieporozumień z gospodarzem opuszcza jego dom obrażony i rezygnuje z konkurów o pannę Marynię.
Odsprzedawszy dług Pławickiego adwokatowi Maszce, który przejmuje Krzemień i zaczyna starać się o rękę Maryni, zaczyna odczuwać wyrzuty sumienia wobec Pławickich. Do zgody między dziewczyną a Połanieckim dochodzi przy łóżku umierającej Litki ➞ Chwastowskiej, w ostatnim, przedśmiertnym słowie życzącej sobie ich ślubu.
Wreszcie zauroczony Marynią - zostaje jej mężem. Z radością przyjmuje wiadomość o ciąży Maryni, niedługo potem wikła się jednak w romans z żoną Maszki, z którego wyplątuje się dopiero po wstrząsie związanym ze skandalem z narzeczoną Zawięłowskiego. Ukarany przez los chorobą żony, odczuwa wyrzuty sumienia. Po narodzinach syna i wyzdrowieniu Maryni miłość małżonków rozkwita na nowo. Stach odkupuje Krzemień i wraz z rodziną kultywuje tradycje ziemiańskie. W serialu telewizyjnym Rodzina Połanieckich (1978) i w filmie Marynia (1984) w reżyserii Jana Rybkowskiego postać Połanieckiego kreował Andrzej May.