Postać z mitologii greckiej.
Król Fylaki w Tesalii, wódz grecki z czasów wyprawy trojańskiej, pierwszy z poległych pod Troją Achajów (zgodnie z przypowiedzią, która wieściła, że pierwszym poległym będzie ten, który pierwszy stanie na ziemi trojańskiej); wspominany w Iliadzie, jest obok żony (➞ Laodamia), pierwszoplanowym bohaterem Listu Laodamii do Protesilaosa w Owidiuszowym zbiorze Listy heroin; do mitu Protesilaosa nawiązuje poemat Williama Word- swortha Laodamia, a także dramat Protesilas i Laodamia (1899) Stanisława Wyspiańskiego.