Bohater powieści Jeana Jacques’a Rousseau Nowa Heloiza z roku 1760, której pełny tytuł brzmi Julia, czyli Nowa Heloiza, listy dwojga kochanków, mieszkańców małego miasteczka u stóp Alp.
Saint-Preux urodził się w małym szwajcarskim miasteczku i pochodzi z klasy mieszczańskiej. Kiedy zostaje nauczycielem baronówny Julii d’Étange zakochuje się w swojej pięknej uczennicy. Wyznaje jej swą miłość w liście (Nowa Heloiza to powieść epistolarna) i otrzymuje odpowiedź, która świadczy o tym, że Julia odwzajemnia jego uczucie.
Tytuł powieści, a także główny wątek - miłość między nauczycielem a uczennicą - zostały zaczerpnięte z Listów Heloizy i Abelarda, które opisywały historię związku wybitnego teologa i uczonego z XII w. Abelarda i jego małoletniej uczennicy. Podobnie, jak w przypadku pierwowzoru, bohaterowie Rousseau przeżywają wielkie uczucie, które napotyka na równie wielkie przeciwności. Najważniejszą z nich jest nierówność społeczna, która uniemożliwia im małżeństwo i każe utrzymać miłość w tajemnicy.
Na drodze kochankom staje jednak nie tylko rodzina, ale także ich własne obawy i niechęć do unieszczęśliwienia drugiej osoby. Julia i Saint-Preux rozstają się więc i usiłują walczyć ze swoimi uczuciami: Niech Pani odwraca ode mnie swój słodki, ale śmierć mi niosący wzrok; niech Pani chowa przed mym spojrzeniem swe rysy, wyraz twarzy, ramiona, ręce, jasne włosy, gesty; niech Pani oszukuje zachłanną lekkomyślność mych oczu.
Owe zmagania są jednak skazane na niepowodzenie - Saint-Preux i Julia ostatecznie zostają kochankami. Ich spotkania zaczynają jednak budzić podejrzenia rodziny - aby je oddalić, rozstają się na jakiś czas. Saint- Preux wyjeżdża razem ze swoim przyjacielem, milordem Edwardem Bomstonem do Paryża, skąd pisze pełne uczucia, sentymentalne listy do kochanki. Niestety, korespondencja wpada w ręce matki baronówny, a w niedługi czas potem Julia zostaje zmuszona do małżeństwa z baronem de Wolmar.
Saint-Preux pogrąża się w smutku, myśli o samobójstwie. Udaje mu się jednak pokonać rozpacz i znaleźć ukojenie w podróży dookoła świata. Kiedy powraca z niej po sześciu latach, zostaje zaproszony przez męża Julii do posiadłości małżonków w Clarens. Gest to dość zaskakujący, ponieważ baron de Wolmar zna prawdę o związku Julii i jej dawnego nauczyciela. W czasie pobytu w Clarens okazuje się, że uczucie między dawnymi kochankami jest nadal bardzo silne. Julia jest jednak wierna swemu mężowi.
Saint-Preux zaprzyjaźnia się z baronem i otrzymuje od niego propozycję zostania nauczycielem dzieci jego i Julii. Kiedy Saint-Preux opuszcza na jakiś czas Clarens i wyjeżdża z Bomstonem do Włoch, Julia umiera. Przed śmiercią wysyła jednak ostatni list do Saint-Preux, w którym wyznaje mu, że przez cały czas go kochała i walczyła z pragnieniem zbliżenia się do niego. Pod wpływem tych wyznań Saint-Preux postanawia zachować pamięć dawnej kochanki, ślubując dozgonny celibat oraz przyjmuje propozycję barona i zostaje nauczycielem i wychowawcą dzieci Julii.