Tytułowa postać baśni spisanej przez Charlesa Perraulta w zbiorze Bajki Babci Gąski; występuje także w baśniach braci Jakoba Ludwiga Karla i Wilhelma Grimmów.
Królewna była wielce upragnionym dzieckiem, które przyszło na świat po wieloletnich staraniach rodziców. Na chrzciny za- proszono siedem wróżek z całego królestwa. Podczas biesiady każda z nich otrzymała wspaniały prezent. Nagle na przyjęcie przyszła ósma, stara bardzo już wróż- ka, o której zapomniano, gdyż od wielu lat nie uczestniczyła w żadnych ceremoniach.
Poczuła się urażona, że nie otrzymała prezentu, jak pozostałe i z tego powodu obdarowała maleństwo przepowiednią, że umrze od ukłucia wrzecionem. Jedna z młodszych wróżek złagodziła straszną przepowiednię, zamieniając ją na stuletni sen. Zapowiedziała też, że zaklęcie zniknie, jeśli dziewczynę pocałuje królewicz. W całym królestwie zniszczono wszystkie wrzeciona, ale gdy Królewna liczyła sobie szesnaście lat z ciekawości poszła na wieżę, gdzie spotkała przędącą staruszeczkę. Tak się to Królewnie spodobało, że postanowiła sama spróbować.
Oczywiście wrzeciono wbiło się w jej dłoń i zasnęła. Minęło sto lat, a zjawił się królewicz i pocałował piękną pannę. Młodzi zakochali się w sobie i natychmiast pobrali. Mieli dwoje dzieci - córeczkę Jutrzenkę i synka o imieniu Poranek. Gdy matka królewicza dowiedziała się o małżeństwie syna, postanowiła odwiedzić młoda parę. O tym, że była wilkołakiem, nikt nie wiedział. Pod nieobecność syna kazała marszałkowi dworu podać sobie na obiad kolejno dzieci, a na koniec ich matkę. Marszałek za każdym razem oszukiwał złą królową, po- dając jej potrawy ze zwierząt, a Jutrzenkę, Poranka i Królewnę ukrył w swoim domu.
Zła świekra, gdy wykryła oszustwo, rozzłościła się i postanowiła zemścić się na synowej i jej potomstwie. Kazała wypełnić kadź najokropniejszymi padalcami i żmijami i wrzucić do niej nieszczęśników. Jednak sama do niej wpadła i natychmiast została pożarta. W wersji Grimmów baśń została pozbawiona wątku o złej świekrze - kończy się ślubem książęcej pary. Na motywach baśni Piotr Czajkowski skomponował balet, studio filmowe Disneya wyprodukowało zaś film rysunkowy (1959).