Postać historyczna i główny bohater powieści historycznej Władysława Terleckiego Dwie głowy ptaka.
Jako postać historyczna Aleksander Waszkowski (1841-65) był działaczem politycznym, organizatorem przejęcia na rzecz powstania styczniowego Kasy Głównej Królestwa Polskiego. Pomiędzy grudniem 1863 a grudniem 1864 roku był powstańczym naczelnikiem Warszawy, a po aresztowaniu Traugutta faktycznie dowodził niedobitkami powstańczymi; ujęty - został stracony na stokach warszawskiej Cytadeli. W powieści Terleckiego jest przedstawiony jako konspirator, na którego po śmierci Romualda Traugutta spadła trudna rola przywódcy resztek organizacji powstańczej.
Po aresztowaniu toczy w trakcie śledztwa intelektualne potyczki z oficerami rosyjskimi - wyrachowanymi graczami, umiejętnie łudzącymi nadzieją na pomyślny obrót sprawy bądź podsycającymi strach. Utraciwszy wiarę w sens oporu, decyduje się na złożenie zeznań, które umożliwią Rosjanom odzyskanie zdeponowanych w Londynie pieniędzy, przejętych wcześniej przez powstańców z Kasy Głównej Komisji Skarbu.