Tytułowy bohater powieści Waltera Scota Waverley, czyli Lat temu sześćdziesiąt.
Młody Anglik, arystokrata z anglikańskiej rodziny, zostaje dowódcą oddziału dragonów w Szkocji. Odwiedza w Tully-Veolan dom przyjaciela swego wuja, antykwariusza barona Bradwerine’a, człowieka o przekonaniach jakobickich. Córka gospodarza, Róża, zakochuje się w młodym oficerze. Waverley wyrusza w góry Szkocji, gdzie poznaje klan Mac Ivorów, spiskujących przeciw Anglikom i dążących do osadzenia na szkockim tronie księcia Karola Edwarda Stuarta, wnuka Jakuba II (syna Klementyny Sobieskiej, wnuczki króla Jana III Sobieskiego).
W roku 1745 wybucha powstanie. Waverley nakłaniany jest przez Fergusa MacIvora do przejścia z oddziałem na stronę Szkotów. Pod zarzutem zdrady zostaje aresztowany przez Anglików. Od niechybnej śmierci ratują go Szkoci. Uczucie, jakie żywi do Flory, siostry Fergusa, i zawód, jaki sprawili mu swoją niesprawiedliwością Anglicy, skłaniają go do udziału po stronie Szkotów w zwycięskiej dla nich bitwie pod Prestonpans.
Waverley ratuje z niewoli angielskiego pułkownika Talbota, który po upadku powstania rewanżuje się swemu wybawcy i chroni go przed konsekwencjami przejścia na stronę nieprzyjaciela. Odnajduje Różę, prosi ją o rękę i wspólnie odbudowują zniszczoną rezydencję jej ojca.