Reklama

Woynowicz Paweł

Jedna z głównych postaci powieści Włodzimierza Odojewskiego.

Zasypie wszystko, zawieje...Potomek ziemiańskiej rodziny zamieszkałej w majątku Gleby na Podolu. Jego ojciec walczył w Legionach i w czasie wojny polsko-bolszewickiej,  ożenił się z kresową szlachcianką. W II Rzeczypospolitej za namową żony kandydował do sejmu, przez co zginął z ręki ukraińskiego nacjonalisty. We wrześniu 1939 roku po wkroczeniu Sowietów na Podole, rozpoczęły się masowe aresztowania i wywózki na Wschód. Taki los spotkał brata Piotra - Aleksego, który zostawił w Glebach niedawno poślubioną żonę Katarzynę ➞ Woynowicz, wychowaną przez rodzinę Czerestwienskich. 

Reklama

Po czterech latach, w roku 1943, przychodzi z Czerwonego Krzyża wiadomość o śmierci Aleksego w Katyniu. Paweł, który od lat kocha się w Katarzynie, zawozi jej tę wiadomość do dworu Czerestwienskich w Czupryni, gdzie kobieta spędziła ostatnią noc, nawiązawszy romans z kuzynem Pawła, młodym Piotrem ➞ Czerestwienskim. Śmierć Aleksego uwalnia długo tłumioną namiętność Pawła i otwiera mu drogę do zdobycia Katarzyny. 

Chociaż dochodzi między nimi do zbliżenia, Paweł dostrzega, że Katarzyna skłania się ku jego kuzynowi. Budzi to w nim dziką zazdrość, dla niego nie ulega bowiem wątpliwości, że los Katarzyny związany ma być na zawsze  z Woynowiczami. W głębi duszy słyszy głos Aleksego, usprawiedliwiający jego namiętność: kobieta ta należy do nas, jest z kręgu naszego fatalnego losu [...] nie możesz jej pozwolić na odejście mimo tego co już się zdarzyło między nią a Piotrem Czerestwienskim. Gdy Piotr nagle znika, Paweł- na prośbę jego dziadka, Mikołaja Fiodorowicza Czerestwienskiego - udaje się na poszukiwanie kuzyna. Znalazłszy go w oddziale AK, dowodzonym przez Laudańskiego, przywozi do Gleb. 

Zamieszkaną przez Polaków okolicę nękają oddziały ukraińskich nacjonalistów, Paweł wraz z Piotrem biorą udział w wykonaniu wyroku na banderowskim donosicielu. Po tej akcji Piotr znowu znika, a Paweł - po obronie kościoła w Tuczapsku, gdzie oddział  Ukraińskiej  Powstańczej  Armii urządził rzeź - powtórnie podejmuje próbę odnalezienia kuzyna. Niebawem dowiaduje się, że dwór w Czupryni został najechany. Choć nie wiadomo, kim byli napastnicy (prawdopodobnie byli to ludzie Semena ➞ Gawryluka), obawia się, że mogli to być Niemcy szukający broni, którą on kazał ukryć w Czupryni. 

Okolica, którą przemierza w poszukiwaniu Piotra, jest terenem krwawych walk Niemców, Polaków, Rosjan i Ukraińców. Paweł widzi wokół siebie tylko śmierć, cierpienie i niewyobrażalne okrucieństwo. Dowiaduje się, że Piotr jest w oddziale 27. Wołyńskiej Dywizji AK. Przez pewien czas walczy z partyzantami przeciw połączonym niemieckim i ukraińskim oddziałom Melnyka, po czym ranny przedziera się samotnie przez lasy w okolice  Czupryni.   Od   znajomej   kobiety z niemowlęciem, którą napotyka i otacza opieką, dowiaduje się, że rozwydrzeni ukraińscy chłopi napadli na dwór Woynowiczów  w  Glebach,  zabili  jego  matkę, a jej zwłoki wrzucili do gnojówki. Paweł jedzie do Gleb, a po obejrzeniu spalonego dworu, udaje się do wsi, gdzie podpala chatę Wasowa, jednego z prowodyrów na- padu na dwór i mordu na pani Woynowiczowej. Po dokonaniu zemsty opuszcza wśród zmartwiałych ze strachu chłopów wieś i rusza do Krzyżtopola, gdzie ukrywała się Katarzyna. 

W mieście, przez które przetoczyły się, siejąc zniszczenie, bandy UPA, nabiera przekonania, że Katarzyna zginęła. Tymczasem zbliża się sowiecka ofensywa. Paweł napotyka w końcu Piotra Czerestwienskiego, który także szuka Katarzyny i tropi Gawryluka. Kuzyni, odmienieni przez wojnę, okazują się sobie całkiem obcy. Po tym spotkaniu każdy rusza w swoją drogę. Paweł powraca do Gleb, do których chłopi - bojąc się dalszej jego zemsty - odnieśli zagrabione mienie. Wydobywa z gnojówki zamarznięte zwłoki matki, by wyprawić jej pogrzeb. Mimo strasznej przeszłości i niepewnej przyszłości,  zostaje  w  Glebach w poczuciu, że tu jest jego  miejsce.

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama