Tytułowy bohater dramatu Stanisława Ignacego Witkiewicza Jan Maciej Karol Wścieklica.
Czterdziestoletni chłop, tęgi i wysoki, ryżawy blondyn z wąsami. Za zasługi wojskowe otrzymał stopień porucznika. Prowadzi gospodarstwo we wsi Niewyrypy Dolne nad rzeką Chlipuchną. Żonaty z Rozalią, romansuje z wiejską nauczycielką Wandą Lektorowicz. Jako "człowiek światowy" został wybrany wójtem i jest posłem do parlamentu. Urzęduje w swojej kancelarii w Niewyrypach, które Abraham Mlaskauer tak określa: nasza wieś to cały wszechświat w miniaturze. [...] Jak wasze oko [Wścieklicy] błądzi po naszych nędznych pyskach i wasza ręka podpisuje bezsensowne świstki w kancelarii - cały świat zaczyna się w nas odbijać jak w monadzie Leibniza. [...] Jak ty jesteś z nami, to nasza mała rzeczka, ta nędzna Chlipuchna, jest jak Jordan, a tak zwany Wielki Pagór o zachodzie słońca olbrzymieje i robi się tak wielki jak góra Synaj albo sam Guryzankar.
Jednak Wścieklica, gdy zostaje mu powierzony urząd prezydenta państwa, uzależnia objęcie go od wyniku demokratycznych wyborów. Porzuca sielskie życie na wsi i wstępuje do klasztoru. Po zwycięstwie nad Bruizorem, zrzuca habit i obejmuje władzę. Z jednej strony pragnie dokonać czegoś wielkiego, stworzyć wielkie dzieło, zaspokoić ambicje polityczne, z drugiej dokonać czegoś prawdziwego. Mówi: Nasycenie ambicji zniszczyło mi rdzeń psychologiczny. Mimo to swego dokonam. Jeszcze na to sił starczy. Ostatecznie ponosi porażkę. Upada i fizycznie, i duchowo. Nie posiada władzy absolutnej, władza z wyboru czyni go kukłą demokracji, człowiekiem chwili, jak mówi Demur. W finale Demur i Gorgozan wywlekają go dosłownie za drzwi. Wścieklica wlecze nogi za sobą jak flak, zupełnie sflaczały.