(biol.) brak kontaktów między osobnikami tego samego gatunku z powodu rozdzielenia ich populacji; jeden z gł. czynników ewolucji organizmów. Najczęściej występuje i. geograficzna (przestrzenna) wywołana naturalnymi barierami (jak góry, morza, rzeki); i. ekologiczna - zasiedlenie różnych biotypów tego samego obszaru prowadzące do zmian w rytmie życiowym (np. różne okresy tarła). Na zjawisko i. składa się wiele mechanizmów, zachodzących na siebie i prowadzących do i. genetycznej, tj. niezdolności do krzyżowania się; nie dopuszczając do wymiany genów między osobnikami różnych populacji i. wzmaga różnicujące działanie doboru naturalnego i prowadzi do powstawania podgatunków i nowych gatunków. Twórcą teorii i. był 1868 Moritz Wagner.
metoda w hodowli roślin i nasiennictwie stosowana dla ochrony łatwo krzyżujących się roślin przed zapyleniem obcym pyłkiem; posiada szczególne znaczenie przy otrzymywaniu nowych odmian; przeprowadzana przez: wysiew roślin (np. brukiew, rzepak) na polach dostatecznie odległych; zakładanie pasów izolacyjnych pomiędzy uprawami; stosowanie różnych terminów wysiewu dla uniknięcia równoczesnego kwitnienia; zakładanie na kwiaty lub pędy kwiatowe woreczków pergaminowych lub plastykowych.
warstwa utrudniająca wzajemne oddziaływanie danego obiektu z otoczeniem lub innym obiektem (np. elektryczna: okrywa przewody elektr., zapobiegając upływowi prądu do ziemi lub przepływowi niepożądaną drogą). W budownictwie: jedna lub kilka warstw materiału (także specjalny element budowli) mające zabezpieczyć pomieszczenie przed skutkami działania temp., wilgoci, hałasu, wstrząsów, zapachów itp. I. przeciwkorozyjna - nanoszona na przedmioty metalowe dla ich zabezpieczenia przed korozją.
ELEKTROIZOLACYJNE MATERIAŁY, KARBIKOWATOŚĆ, JEDWAB SZTUCZNY, KALORYMETR, OCHRONA PRZED HAŁASEM, ELEKTROENERGETYCZNA LINIA, PAPA, WSPÓŁCZYNNIK , DACH, KABEL